200 Mahkemeye Erişim Hakkı Kapsamında İdari Yargıda Parasal Sınırların Değerlendirilmesi Keywords: Right to Access to Court, Right to Legal Remedies, Monetary Limits, State of Law, Turkish Constitutional Court, ECHR, Administrative Jurisdiction GİRİŞ Hak arama hürriyetinin bir görünümü olan mahkemeye erişim hakkı Anayasanın 36. maddesinde Hak Arama Hürriyeti başlığı altında meşru vasıta ve yollardan faydalanmak kaydıyla herkese tanınmıştır. Bununla birlikte Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 6. maddesinde korunan haklardan birinin de mahkemeye erişim hakkı olduğunu söylemek mümkündür. Nitekim temel hak ve özgürlükleri teminat altına almanın yolu, diğer hakların koruyucusu olarak görülen hak arama hürriyetidir. Dolayısıyla hak arama hürriyetinin gerçekleşebilmesi için mahkemeye erişim hakkının etkili şekilde sağlanması gereklidir. Mahkemeye erişim hakkı Anayasada hiçbir özel sınırlama nedeni öngörülmeden düzenlenmiştir. Maddenin bu düzenleniş şekli hakkın hiçbir sınırlamaya bağlı olmadığını ilk olarak düşündürmektedir. Ancak burada hem Anayasa Mahkemesi hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarında hakkın kapsamına ilişkin yaklaşımlar ortaya konulmaya ve hakkın bir sınırının olup olmadığı, varsa da sınırlamanın sınırının ne olması gerektiği anlaşılmaya çalışılacaktır. Bununla birlikte mahkemeye erişim hakkının sadece ilk derece mahkemelerine başvurular için mi geçerli olduğu yoksa kanun yolu düzenlemelerini de gerekli kılıp kılmadığı incelenecektir. Mahkemeye erişim hakkına ilişkin genel çerçeve ortaya konulduktan sonra idari yargılama sistemimiz içinde kanun yollarında uygulanagelen parasal sınırlara ilişkin düzenlemelere bakılacaktır. Buna göre istinaf ve temyiz yolu başvurularında ayrı ayrı miktarlar öngörülmüştür. İdari Yargılama Usulü Kanunu 45. maddeye göre konusu 5000 TL’yi geçmeyen vergi davaları, tam yargı ve idari işlemlere karşı açılan iptal davaları kesin olup bunlara karşı istinaf yoluna başvurulamayacaktır. Aynı kanunun 46. maddesine göre ise 100.000 TL’yi aşmayan vergi davaları, tam yargı davaları ve idari işlemler hakkındaki davalar temyiz yoluna götürülemeyecektir. Ne var ki kanun maddelerinde öngörülen bu parasal sınırlar sabit olmayıp İdari Yargılama Usulü Kanunu ek madde 1’e göre her yıl belirlenen değerleme oranına göre artırılmaktadır. Dolayısıyla öncelikle her yıl değişen pa-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1