204 Mahkemeye Erişim Hakkı Kapsamında İdari Yargıda Parasal Sınırların Değerlendirilmesi meye erişim hakkının ulusal yasalar altında düzenlenmesi gereğini vurgulamıştır. Daha sonra ise sınırlamanın hakkın özünü zedelememe, meşru amaç ve ölçülülük (meşru amaç ile araç arasında orantılılık olması) şartlarına uygun şekilde yapılması gerektiği belirtilerek sınırlamanın sınırı gösterilmiştir.15 Mahkemeye erişim hakkının böylece sınırsız olmadığı görülmektedir. Nitekim bu hakkın kötü niyetle kullanılması ihtimaline karşın devletlerin hakkın özünü zedelememe, meşru amaç ve ölçülülük şartlarına uygun şekilde sınırlandırmalar getirmesi mümkündür.16 AİHS tarafından düzenlenen hakların gerçek anlamda korunmuş olması için devletlerin bunlara sınırlayıcı müdahaleden kaçınması yeterli olmamakla beraber, bu hakların etkili kullanımı sağlamak için etkili önlemleri de alması gerekmektedir (pozitif yükümlülük).17 Bir başka ifadeyle öncelikle hak aramayı kolaylaştıracak önlemler alınmalıdır.18 Nitekim hakkın sınırlanmasının sınırının aşılarak mahkemeye erişim hakkının fiilen veya hukuken, geçici dahi olsa, kapatılır veya önemli ölçüde azaltılırsa 6. maddenin ihlali sonucu ortaya çıkacaktır.19 Mahkemeye erişim hakkına ilişkin düzenlemeler bireyin ve toplumun ihtiyaçlarına ve kaynaklarına göre değişebilmekle beraber başvuru yollarının etkin kılınması asıl amaç olmalıdır.20 Dolayısıyla mahkemeye erişim hakkını sağlayan düzenlemelerin teorik varlığı yeterli olmayıp bunun gerçekten mevcut olması gerekmektedir.21 Başka bir ifadeyle mahkemeye erişim hakkını sağlayıcı ve kolaylaştırıcı önlemler alınmalıdır. AİHM mahkemeye başvuru yollarının tanınmasının tek başına yeterli olmadığını bununla beraber etkili bir yolun kullanılmasının sağlanması gereğini Airey v. İrlanda davasında tartışmış ve etkili baş15 Ashingdane v. Birleşik Krallık, AİHM, Başvuru No: 8225/78, K. T.: 28.05.1985. 16 Gölcüklü, s. 209. 17 Gölcüklü, s. 209, Bihter Aydın, “Türk İdari Yargı Düzeninde Mahkemeye Erişim Hakkı”, TAAD, 2013, S. 15, s. 275. 18 İnceoğlu, s. 116. 19 Gölcüklü, s. 208. 20 Ashingdane v. Birleşik Krallık, AİHM, Başvuru No: 8225/78, K. T.: 28.05.1985, § 57, Doğru/Nalbant, s. 621. 21 İnceoğlu, s. 116.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1