207 TBB Dergisi 2023 (168) Hilal YILDIZ durumu bu maddeyle beraber düşünülmelidir. Nitekim yargılamanın hızlandırılması ve masrafın azaltılması bir sınır teşkil edecektir.30 Anayasa Mahkemesi mahkemeye erişim hakkını adil yargılanmanın en temel unsurlarından biri kabul etmekle beraber AİHM ile paralel olarak mahkemeye erişim hakkını mutlak bir hak olarak tanımamaktadır. Hakkın özüne dokunmadan, meşru amaç ve ölçülülük ilkesi çerçevesinde kimi sınırların getirilebileceği kabul edilmiştir. Bununla beraber iç hukukta istinaf ve temyiz gibi kanun yollarının öngörüldüğü hallerde üst mahkemeye başvuru hakkı da mahkemeye erişim hakkı kapsamında değerlendirilmiştir.31 Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Anayasa Mahkemesi Kararlarında Parasal Sınırların Mahkemeye Erişim Hakkı Bakımından Değerlendirilmesi Mahkemeye erişim hakkı daha önce ifade edildiği üzere mutlak değildir. Hakkın kullanılmasını ortadan kaldırmayacak şekilde meşru ve ölçülü sınırlamalar getirilebilir. Nitekim hem AİHS hem de 1982 Anayasası kapsamında mahkemelere başvurularda süre, miktar gibi kısıtlamalar öngörülebilir. Konu bağlamında parasal sınırlara mahkemelerin yaklaşımı incelenecektir. AİHM genel olarak çoklu derece yargılamasının düzenlendiği sistemlerde üst mahkemelere başvurunun ilk derece mahkemelerine göre daha zor kriterlere bağlanabileceğini kabul etmektedir. Nitekim Brualla Gomez De La Torre v. İspanya davasında temyiz başvurusu kabul edilebilirlik kriterlerinin ilk derece mahkemeleri için öngörülenden daha katı olabileceği söylenmiştir.32 Bu halde kanun yoluna başvuru kriterlerinde kimi sınırlamaların getirilmesi tek başına ihlale neden olmayacaktır. 30 Benzer şekilde hukuk devletinin bir alt ilkesi olarak kabul edilen hukuki belirlilik ilkesi de mahkemeye erişim hakkının sınırını oluşturabilecektir. Nitekim sonsuz bir yargılama süreci kişiler yönünden tedirgin edicidir, dolayısıyla süre ve şekil gibi hakkın özünü zedelemeyen sınırlar getirilebilmektedir. S. D. Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2013/8884, K. T.: 13.04.2016. Hukuki belirlilik ilkesine ilişkin tartışmalar için bkz.: Osman Can, “Belirlilik İlkesine Anayasal Bakış”, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005, C. 9, S. 1- 2, s. 89- 115. 31 Ayşe Türk ve Diğerleri Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2018/1906, K. T.: 13.04.2016; Abdurrahman Şanda Başvurusu, AYM, Başvuru No: 2014/3907, K. T.: 07.12.2016. 32 Brualla Gomez De La Torre v. İspanya, AİHM, Başvuru No: 155/1996/774/975, K. T.: 19.12.1997.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1