233 TBB Dergisi 2023 (168) Melis TAŞPOLAT TUĞSAVUL rı mümkün olacaktır. Yine tüzel kişiliği bulunmadığından üstlenilen borç ve taahhütlerden adî ortaklık sorumlu olmayacak, ortaklıktan doğan ilişkiler sebebiyle üstlenilen borç ve taahhütlerden birinci derecede ortaklar sorumlu olacaktır. Bu sorumluluk esasında ortaklıkla iş yapan üçüncü kişilerin (alacaklıların) korunmasına hizmet eder, böylelikle alacaklılar alacaklarını daha kolay elde edebileceklerdir. Bu sistemin diğer bir sonucu, ortaklar arasında şahsi ve sıkı ilişkilerin doğmasına sebebiyet vermesidir.13 II. SÖZLEŞMENIN ŞEKLI Adî ortaklık sözleşmesinin geçerliliği herhangi bir şekil şartına bağlı değildir. Adî ortaklığın meydana gelmesi ortaklar tarafından adî ortaklık sözleşmesinin kurulmuş olmasına bağlıdır. Adî ortaklığın kurulmasına yönelik irade açıklaması kural olarak açık olabileceği gibi, örtülü de olabilecektir. Öte yandan iradeyi gösteren bir davranışla da kurulması mümkündür (TBK m.1/II).14 Hatta bazen tarafların farkında olmadan bile adî ortaklık sözleşmesini kurabileceklerinden bahsedilmektedir.15Sonuç olarak adî ortaklık sözleşmesi şekil serbestisini esas alan, emredici olmayan, kişisel öğeleri içeren, tarafsız, tüzel kişiliği bulunmaması dolayısıyla el birliği ortaklığı veya müşterek mülkiyet ve doğrudan ya da dolaylı mülkiyet ilkeleriyle biçimlenmiş kurallara yer vermiştir. Bu sebeple adî ortaklığın üç beş koyun üzerindeki ortaklıktan inşaat başta olmak üzere çeşitli alanlarda faaliyet gösteren joint-venturlara (iş ortaklığı),16 kredi sendikasyonları ile her 13 Kendigelen /Kırca, s. 52-53, Hatemi Hüseyin/Serozan Rona/Arpacı Abdülkadir, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 1992, s.586; Karahan/Akın, s. 62-63.; Sıtkı Anlam Altay, Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Sermaye Katılmalı Ortak Girişimler, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2009, s. 146-147; Handschin/Vonzun, s. 14-15; 14 Bkz. Pulaşlı, s. 25 vd.; Kendigelen/Kırca, s. 63 vd. 15 Eren, s.836; MüKoBGB/ § 705 Rn.32, Schütz, s. 13. “Nihayet adî ortaklık tarafları ortaklık kurmak niyetine sahip bulunmasalar bile iradeleriyle meydana gelen sözleşmesel ilişki sebebiyle kendiliğinden oluşan tesadüfî bir ortaklıktır”. Bkz. (Poroy/Tekinalp (Çamoğlu), s. 44. İsviçre Federal Mahkemesi’nin bu yönde kararları mevcuttur (BGer 19.12.2007, 4 A.383/2007, E.3.1; BGer 04.04.2007, 4C.421/2006, E.7.2; BGer 03.12.2001, 4C.198/2001, E.4.a; BGE 116 II 707,710 E.2a; BGE 108 II 204 ,208, E.4, Schütz, s.4). 16 Joint Venture hukukî yapısı itibarıyle; temel sözleşme, ortaklık sözleşmesi ve satelt sözleşmelerden oluşan bileşik bir sözleşmedir. Hukukî niteliğinin belirlenmesinin içerisindeki her bir sözleşmenin niteliğine bağlı olduğu belirtilmektedir. Doktrinde temel sözleşmenin içeriğinde hem adî ortaklık sözleşmesi hem de iki taraflı sözleşmeye özgü kuralların ve unsurların yer aldığı ancak adî ortaklık sözleşmesine iliş-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1