284 Yargı Kolunu Değiştiren Görevsizlik Kararlarında Hükmedilen Vekâlet Ücretinin Mahkemeye Erişim Hakkı Bağlamında İncelenmesi “Vekâlet ücreti bir yargılama gideri olup, kural olarak bu tür giderler mahkemeye erişim hakkına müdahale teşkil eder. Ancak, gereksiz başvuruların önlenerek dava sayısının azaltılması ve böylece mahkemelerin fuzuli yere meşgul edilmeksizin uyuşmazlıkları makul sürede bitirebilmesi amacıyla başvuruculara belli yükümlülükler öngörülebilir. Bu yükümlülüklerin kapsamını belirlemek kamu otoritelerinin takdir yetkisi içindedir. Öngörülen yükümlülükler dava açmayı imkânsız hale getirmedikçe ya da aşırı derece zorlaştırmadıkça mahkemeye erişim hakkının ihlal edildiği söylenemez. Dolayısıyla davayı kaybetmesi halinde başvurucuya yüklenecek olan vekâlet ücreti bu çerçevede değerlendirilmelidir”. 1982 Anayasası’nın mahkemeye erişim hakkı ile alakalı hükümlerini düzenleyen 36’ncı maddesinde, bu hakkın sınırlandırılmasına ilişkin bir düzenlemeye yer verilmemiş olsa da mahkemeye erişim hakkının mutlak bir hak olduğunu söylemek mümkün değildir.17 Bu noktada temel hak ve hürriyetlerin sınırlandırılmasına dair hükümleri düzenleyen 1982 Anayasası’nın 13’üncü maddesinde yer alan düzenlemelerin mahkemeye erişim hakkının sınırlandırılmasına dair de temel unsurları belirlediği söylenebilir. Anayasa’nın “temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması” başlıklı 13’üncü maddesine göre; “temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir”. Bu anayasal hüküm karşısında, hükmedilen vekâlet ücretinin mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesi sonucunu doğurmaması için özellikle iki şartın gerçekleşmiş olması gerekmektedir: Vekâlet ücretine ilişkin düzenlemenin yasama organı tarafından çıkarılan bir kanunla yapılmış olması (kanunilik ilkesi) ve davacı aleyhine hükmedilen vekâlet ücretinin ölçülü/orantılı (ölçülülük ilkesi) olması. Anayasa Mahkemesi de idareye karşı açılan davalarda, davacı aleyhine hükmedilen vekâlet ücretinin mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesi sonucunu doğurmaması için kanunilik ve ölçülülük ilkelerine uygunluğunu temel almaktadır. 1. Kanunilik Kriteri Diğer temel hak ve hürriyetlerde olduğu gibi vekâlet ücreti ile alakalı düzenlemelerin de 1982 Anayasası’na aykırılık teşkil etmemesi ve dolayısıyla mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesi sonucunu S.28822. 17 Ekinci, s.830.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1