287 TBB Dergisi 2023 (168) Yakup Yaşar MİRZAOĞLU sınırlandırılabileceğine ilişkin 1982 Anayasası’nın 13’üncü maddesi ile çelişen bir durum ortaya çıkmaktadır. Zira bilindiği üzere Türkiye Barolar Birliği ve Adalet Bakanlığı yürütme organı içerisinde yer almaktadır ve bu idari organlar tarafından çıkarılan avukatlık ücreti tarifesi, hukuki niteliği itibariyle düzenleyici nitelikte bir idari işlemdir. Bu noktada, mahkemeye erişim hakkına müdahale niteliğinde olan vekâlet ücretinin tespit edilmesinde esas alınan avukatlık ücret tarifesinin, yürütme organı içerisinde yer alan Türkiye Barolar Birliği ve Adalet Bakanlığı tarafından çıkarılması ve bu tarifenin idari işlem niteliğinde olmasının, kanunilik kriteri bakımından bir hukuka aykırılık teşkil edip etmediğinin tespit edilmesi gerekmektedir. İdareye karşı açılan maddi tazminat davalarının reddedilmesi durumunda hükmedilen nispi vekâlet ücretlerinin mahkemeye erişim hakkı bağlamında incelemesinin yapıldığı bir çalışmada; Danıştay’ın, ilk derece mahkemeleri tarafından davacı aleyhine hükmedilen nispi vekâlet ücretlerinin ölçülülük ilkesini sağlamadığı gerekçesiyle mahkemeye erişim hakkının ihlal edilmesi sonucunu doğurduğuna karar verdiğine dikkat çekilmektedir. Söz konusu çalışma, Danıştay’ın vermiş olduğu bu kararlarda ölçülülük ilkesini temel alsa da konu ile alakalı asıl kanunilik ilkesi bakımından sorun bulunduğunu, ancak yüksek mahkemenin bu hususa hiç değinmediğini ifade etmektedir.20 Yazara göre, Hukuk Muhakemeleri Kanunu ve Avukatlık Kanunu’nda vekâlet ücretine ilişkin yasal dayanağın varlığı tek başına yeterli olmamakta, sınırlamanın bizatihi kendisinin düzenleyici nitelikteki bir idari işlemle değil kanunla yapılması gerekmektedir. Bundan dolayı, mahkemeye erişim hakkına vekâlet ücreti ile getirilen sınırlamanın kanunla yapıldığından söz etmek olanaksızdır; vekâlet ücretinin avukatlık ücret tarifesi esas alınarak tespit edileceğine dair Avukatlık Kanunu’nda yer alan düzenleme yasama yetkisinin devri niteliğinde olup Anayasaya aykırıdır.21 Bu değerlendirmenin yanında asıl sorun Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda yer alan hükmün görevsizlik kararı ile diğer yargı koluna gönderme yapıldığı hallerde ortaya çıkabilecek çifte vekalet ücreti 20 K. Burak Öztürk, “Vekâlet Ücreti ve Mahkemeye Erişim Hakkı”, 5. İdare Hukuku Buluşması – Danıştay Karar İncelemeleri 4-6 Mayıs 2018, Büyükada/İstanbul, Filiz Kitabevi, 2019, s.29-41. 21 Öztürk, s. 29-41.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1