324 Fransız Hukuku ile Karşılaştırmalı Olarak Borçluya Satış Yetkisi Verilmesi (Rızaen Satış- İİK M. 111/A) Türk Hukuku’nda ise İcra ve İflâs Kanununda, anlaşmalı satışın hukukî niteliğini doğrudan belirleyen bir hüküm mevcut değildir. Doktrinde ise rızaen satışın, kanunda öngörülen koşullar ve şartlar içinde gerçekleştirildiği ve icra mahkemesi tarafından onaylanması gerektiği için bunun cebrî icraya özgü bir paraya çevirme yolu olduğu kabul edilmektedir.42 İİK m. 111/A’da kanun koyucu “rızaen satış” kavramını kullanmış olsa da burada düzenlenen satışın Borçlar Kanunu’nda yer alan iradi satıştan önemli farkları mevcuttur. Şöyle ki Türk Hukuku’nda rızaen satış prosedürü, Fransız Hukuku’ndan farklı olarak, iradi satış ile benzer kılınmamıştır. Bir başka anlatımla taşınmazların rızaen satışının tapuda veya noterde gerçekleştirilmesi43 kararlaştırılmamış; alıcının bedeli 15 gün içinde icra dosyasına ödemesi, bunun üzerine icra dairesinin dosyayı icra mahkemesine göndereceği düzenlenmiştir. Kezâ rızaen satışta, irâdi satıştan farklı olarak, icra mahkemesi satışın onaylanmasına karar verecek ve bu karar ile birlikte malın mülkiyeti alıcıya geçecektir (İİK m. 111/A-3). Kanaatimizce bu özellikler, rızaen satışın bir cebrî icra satışı karakteri taşıdığını ortaya koymaktadır. B-) Rızaen Satışın Hukuki Niteliği Etrafında Bazı Sorunlar 1-) Mülkiyetin Geçeceği An Rızaen satışın cebrî icra satışı olarak nitelendirilmesinin bazı sonuçları olacaktır. Bunlardan ilki, malın mülkiyetinin tescil veya teslim ile değil, ilgili mercinin kararı ile geçecek olmasıdır. Yukarıda da belirtildiği üzere İİK m. 111/A-3’de icra mahkemesinin kararı ile malın mülkiyetinin alıcıya geçeceği açıkça düzenlenmiştir. 42 Pekcanıtez, s. 840; Atalı/Ermenek/Erdoğan, s. 286; Kale, Lexpera blog (https:// blog.lexpera.com.tr/icra-ve-iflas-hukukunda-online-satis/); Aşık/Saçar/Tok/ Oruç, s. 251; Meriç, s. 127-128; Yazıcı, s. 1127-1128. Benzer yönde, borçluya satış yetkisi verilmesinin Borçlar Hukukundaki satış sözleşmesinden farklı olduğunu belirten bir görüş için bkz. Görgün/Börü/Kodakoğlu, s. 236. 43 23.06.2022 tarih ve 7413 Sayılı Kanun’un 12. Maddesi ile, 18.01.1972 tarih ve 1512 Sayılı Noterlik Kanunu’na 61/A maddesi ilave edilmiş; böylece taşınmaz satış sözleşmesinin noterler tarafından da yapılabileceği düzenlenmiştir. 7413 sayılı Kanun’un 22. maddesine göre bu düzenleme 01.01.2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. 27.12.2012 tarihli Cumhurbaşkanı Kararı ile bu düzenlemenin yürürlüğe girme tarihi 01.07.2023’e ertelenmiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1