23 TBB Dergisi 2023 (168) İmge IŞIKLAR ÜLGEN yasa Mahkemesi’nin kararında, “kadının soyadı üzerindeki hakkının hukuki niteliğine değil, soyadının aileyi ve soyu belirleme işlevine öncelik”65 verdiği söylenebilmektedir. Karara ilişkin olarak üç ayrı karşı oy gerekçesi yazılmıştır. Karşı oy gerekçelerinden ilkinde,66 itiraza konu kuralın kadın ve erkek arasında eşit bir düzenleme olmadığı, “soyadı kullanımına kamu yararı ve kamu düzeni gerekleri uyarınca müdahale”67 edilmesinin mümkün olmadığı, aile bağları bakımından erkeğin soyadına üstünlük tanınmasının Anayasa’ya aykırı olduğu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ünal Tekeli/Türkiye kararına da değinilerek, itiraza konu kuralın Anayasa’nın 10. ve 17. maddelerine aykırı olduğu belirtilmektedir. Diğer karşı oy gerekçesinde68, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Ünal Tekeli/Türkiye kararına değinilmekte, Anayasa’nın 10. maddesinin kadın-erkek eşitliğini düzenlediği ve buna aykırı olan yasal düzenlemelerin gözden geçirilmesi gerektiği belirtilmektedir. Ayrıca “Bu bağlamda, kimi çekinceler içermekle birlikte Türkiye tarafından da imzalanıp 1985’de onaylanan Kadınlara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Sözleşmesi; 1954 de onaylanan İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ve imzalanan ancak henüz onaylanmayan Ek 7. No’lu Protokol; 2003 de onaylanan BM Siyasi ve Medeni Haklar Sözleşmesi gibi belgelerde cinsiyete dayalı ayırımcılık reddedilirken, aile içinde eşlerin aynı haklara eşit biçimde sahip olmaları gereği açık biçimde kabul edilmiştir. Ayrıca Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nin 27.9.1978 tarihli, 37 sayılı ve 5.2.1985 günlü, 2 sayılı Tavsiye Kararlarında da konuya ilişkin tespitler ve eşler arasında cinsiyet ayrımcılığına neden olan kuralların kaldırılması konusunda çağrılar bulunmaktadır”69 denilmek suretiyle konuya ilişkin uluslararası metinler ele alınmaktadır. Karşı oy gerekçesinde ayrıca Anayasa Mahkemesi’nin 1998 yılında verdiği karara ilişkin karşı oy gerekçesine de değinilerek itiraz konusu kuralın “Anayasa’nın herkesin, yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma 65 Ünal Özkorkut, s. 29. 66 Anayasa Mahkemesi’nin 2009/85 E. ve 2011/49 K. sayılı, 10.03.2011 tarihli Kararına ilişkin Osman Alifeyyaz Paksüt’ün karşıoy gerekçesi. 67 Karşıoy gerekçesinde paragraf numarası yer almadığından belirtilememiştir. 68 Anayasa Mahkemesi’nin 2009/85 E. ve 2011/49 K. sayılı, 10.03.2011 tarihli Kararına ilişkin Fulya Kantarcıoğlu, Fettah Oto, Serdar Özgüldür, Serruh Kaleli, Zehra Ayla Perktaş, Recep Kömürcü’nün karşı oy gerekçesi. 69 Karşı oy gerekçesinde paragraf numarası yer almadığından belirtilememiştir.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1