367 TBB Dergisi 2023 (168) M. Eymen KURT - Barış Can TUNA - Mert ÇUKADAR Son olarak, ülke bazlı incelemenin ardından, Kıta Avrupası’nda dürüstlük kuralının yerini özel hukuk ve kamu hukuku olarak incelemek verimli olacaktır. Öncelikle, bütün kıtada dürüstlük kuralı, tanım olarak kendine ülkelerin Medeni Hukuk ve Borçlar Hukuku Kanunlarında yer bulmuştur. Bununla bağlantılı olarak, özel hukuka dair pek çok alt başlıkta kanun koyucu dürüstlük kuralının uygulanacağını özel olarak vurgulamıştır, doktrinde bu durumun dürüstlük kuralının özel hukuk ilişkisindeki önemine dikkat çekmek amaçlı olduğunu düşünenler vardır. Ancak bu demek değildir ki dürüstlük kuralı sadece özel hukuk ilişkilerine uygulanabilir.17 Kamu hukuku düzenlemelerinde dürüstlük kuralına doğrudan bir atıf yapılmamakla birlikte, kamu hukukunda da kaynağını dürüstlük kuralından ve hakkın kötüye kullanılması yasağından alan kurumlar mevcuttur. Anayasalarda kendine yer bulan temel hak ve özgürlüklerin kötüye kullanılması yasağı bunun en belirgin örneklerinden biridir. Örneğin, ülkemizin 1982 tarihli Anayasası’nın 14. maddesine göre “Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri, Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı ve insan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz”. 2. Anglo-Amerikan Hukukunda Dürüstlük Kuralı Dürüstlük kuralı, yerleşik uygulamasını Kıta Avrupası hukuk sisteminde bulsa da Angloamerikan ülkelerinde de özellikle sözleşme hukuku alanında uygulama bulmaktadır. Common Law’da genel olarak kabul görmüş bir “dürüstlük kuralı tanımı” bulunmamakla beraber, kullanılan değişik tanımlar büyük oranda Civil Law’da dürüstlük kuralın yüklenen misyonla paraleldir. Dürüstlük kuralının uygulanmasında diğer Common Law ülkelerine göre daha “tedbirli” hareket eden İngiltere’de dürüstlük kuralı; genel olarak “adil müzakere”, “karşı tarafa açık olma” ve “sözleşmenin diğer tarafını da ilgilendiren bilgileri ondan gizlememe” gibi 17 Recep Çakrak, “Kamu Hukuku ve Özel Hukuk Açısından Dürüstlük Kuralı ve Uygulama Alanı”, Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, C. 2, S. 2, 4776.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1