368 Angloamerikan ve Kıta Avrupası Hukuk Sistemlerinde Aşırı Yararlanma: Dürüstlük Kuralı Üzerinden Bir Bakış kavramlarla açıklanır.18 2007 yılındaki bir davada ise hâkimin yaptığı dürüstlük kuralı tanımı oldukça önemlidir, buna göre dürüstlük kuralı “sözleşme taraflarının her türlü eylemlerinde makul ve adil ticari teamüllere uyma yükümlülüğü, sözleşmede kararlaştırılan sonucun başarıya ulaşmasına sadakat ve karşı tarafın haklı beklentileri ile tutarlı davranışlarda bulunmaktır”.19 İngiliz Hukuku, kişilere genel olarak dürüstlük kuralına uyma yükümlülüğü yüklememektedir.20 Ancak bu durumun istisnaları üç şekilde ortaya çıkabilir: Bunlardan ilki, sözleşme maddelerinin taraflara dürüstlük kuralına uymak zorunda olduklarını açıkça ifade etmesidir. İkincisi durum ise; sözleşme maddelerinden edinilen fikre göre tarafların iradelerinin yorumu sonucu, sözleşme taraflarının örtülü olarak birbirlerine dürüstlük kuralına uyma yükümlülüğü yüklemeleridir. Üçüncü ve son istisna ise kurulan sözleşmenin türünden dolayı somut olayda örtülü bir dürüstlük kuralı yükümlülüğünün ortaya çıktığının kabul edilmesidir.21 Her ne kadar son yıllarda taraflar sözleşmelerine dürüstlük kuralı şartı koymaya başlamışlarsa da bu durum halen bir istisna olduğundan mahkemelerin örtülü dürüstlük kuralı şartını nasıl değerlendirecekleri ciddi bir önem arz etmektedir. İçtihatlara göre mahkemenin örtülü dürüstlük kuralı şartının bulunduğuna hükmedebilmesi için dört kümülatif şartın gerçekleşmesi gerekir. Bunlar; dürüstlük kuralı şartının sözleşmenin geri kalanıyla çelişmemesi, sözleşmeye ticari işlerlik kazandırmanın gerekli olması, dürüstlük kuralına yönelik örtülü bir iradenin varlığı ve bu iradenin varlığından açık ve net şekilde bahsedilebilmesidir.22 İngiliz Yüksek Mahkemesi ise daha güncel bir kararında örtülü olarak kurulan dürüstlük kuralının mahkemelerce nasıl tespit edileceğini netleştirmiştir. Bu karara göre mahkemeler dürüstlük kuralını belirlerken sözleş18 Sana Mahmud, Is there a general principle of good faith under English law? , https://www.fenwickelliott.com/research-insight/annual-review/2016/ principle-good-faith-english-law#footnote1_6bbbj69, 6 Haziran 2022.;Helin Menteşe, Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde “Dürüstlük İlkesi” , http://helinmentese. com/anglo-sakson-hukuk-sisteminde-durustluk-ilkesi/ , 6 Haziran 2022. 19 Berkeley Community Villages Ltd and another v Pullen and others 2007 EWHC 1330 20 Calvert/Bond/Houlihan 21 Ibid. 22 BP Refinery (Westernport) Pty Ltd v Shire of Hastings (1977) 52 ALJR 20
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1