375 TBB Dergisi 2023 (168) M. Eymen KURT - Barış Can TUNA - Mert ÇUKADAR mesi yoluna gidilebilmesi mümkündür. Aşırı yararlanma için karşılıklı edimler arası oransızlık, taraflardan birinin zor durumda bulunması ve diğer tarafın bundan yararlanması şarttır. Olayda yüksek bir kira ödemek, lisansını kaybetmeye nazaran daha az zararlıdır ve kiralayan, kulübün içinde bulunduğu hukuki durumdan yararlanmaktadır. Sonuç olarak Mahkeme, sözleşmenin kısmi olarak hükümsüzlüğüne karar vermiştir. Nitekim İsviçre’deki bu kanun maddesine paralel olarak hazırlanan yeni Türk Borçlar Kanunu’ndaki aşırı yararlanmayı düzenleyen m. 28, “sözleşmeyle bağlı kalınarak edimler arasındaki oransızlığın giderilmesini isteyebilir” ifadesi ile uyarlama veya yorum yolu ile sözleşmeyi ayakta tutmayı amaçlayan çağdaş yaklaşımı aşırı yararlanma için de Türk hukukunda kanuni bir temele oturtmuştur. Bunun sonucunda, Türk hukukunda da aşırı yararlanma halinde sözleşmenin kısmi hükümsüzlüğüne karar verme gibi bir gereklilik bulunmamaktadır. 2. Kıta Avrupası Hukuk Sisteminde Aşırı Yararlanma 2.1. Türk Hukukunda Aşırı Yararlanma Aşırı yararlanma, Türk Borçlar Kanunu’nun 28. maddesinde, “Sözleşmenin İçeriği” üst başlığı altında düzenlenmektedir. Bu bakımdan Türk kanun koyucusunun aşırı yararlanmayı bir irade bozukluğu hâli olarak görmediğini söylemek mümkündür. Türk hukukunda aşırı yararlanmanın uygulanabilmesi üç şartın varlığı gerekir: Bu şartlardan ilki karşılıklı edimler arasındaki açık oransızlıktır. Bu şart, objektif nitelik göstermektedir. Oransızlığın tespitinde sözleşmenin kurulma anında edimin objektif kıymeti esas alınacaktır. Oransızlığın açık olması ise oransızlığın göze çarpan bir nitelikte olmasına işaret eder, yoksa sözleşmesel ilişkide zayıf tarafın sözleşmenin kurulma anında bu oransızlığa vâkıf olması gerekmez.47 Türk hukukunda oransızlığın tespiti adına sabit bir oran belirlenmemiştir, oransızlık somut olayın şartlarına göre tespit edilecektir.48 47 Andreas von Tuhr, Borçlar Hukuku, çev. Cevat Edege, İstanbul, Yeni Matbaa, Birinci Baskı, 1953, s. 331. 48 Oylum Özdemir, Aşırı Yararlanma, (Danışman: Mehmet Tufan Öğüz), İstanbul
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1