377 TBB Dergisi 2023 (168) M. Eymen KURT - Barış Can TUNA - Mert ÇUKADAR nan kişilerin taraf olduğu sözleşmeler ve taşınmaz satım sözleşmelerini içermektedir. 53 Aşırı yararlanmanın uygulanmasının sınırlandırılması, Fransız hukukundan etkilenen Louisiana ve Quebec için de söz konusudur. Fransız hukukunda taşınmaz satım sözleşmeleri hakkında aşırı yararlanma hükümlerini uygulayabilmek için Code Civil’in 1674. maddesi uyarınca taşınmazın gerçek değeri ile sözleşmede kararlaştırılan bedel arasında en azından 7/12 oranında bir nispetsizliğin bulunması gerekir. Bu durumda kişinin sözleşme kurulurken iptal hakkından feragat etmesi yahut bağışlama amacıyla sözleşmeyi kurduğunu belirtmesi kişinin iptal hakkı kullanmasını engellemez. Fransız Yargıtay’ı da bu hususu, Société Économique de Rennes c. Pailleret kararında “Kanunda düzenlenen aşırı yararlanma şartının sağlanmasıyla beraber, şartların nasıl oluştuğundan bağımsız şekilde, kişinin iptal hakkı doğar” diyerek açıklamıştır.54 Bu bakımdan Fransız Yargıtayı’nın aşırı yararlanmayı bir irade sakatlığı hali yerine objektif bir nispetsizlik halinde uygulama alanı bulan bir kurum olarak görmekte olduğunu söyleyebiliriz. Louisiana’da da Fransız örneğine benzer bir düzenleme söz konusudur. Şöyle ki 2009 Louisiana Medeni Kanunu’na göre taşınmaz satımlarında eğer taşınmazın sözleşmede kararlaştırılan değeri, gerçek değerine göre bir kat azsa zarar gören taraf, sözleşmeyi iptal edebilecektir. Hem Fransız hem de Louisiana hukukunda oransızlığın belirlenmesi sözleşmenin kurulduğu zaman ve yerdeki piyasa değeri esas alınarak yapılmaktadır. 2.3. Alman Hukukunda Aşırı Yararlanma Alman Hukukunda aşırı yararlanma “Übervorteilung” kavramı ile ifade edilir. Alman Medeni Kanunu BGB’nin 138. maddesi aşırı yararlanmayı ahlaka aykırı bir durum olarak öngörmüş ve bu durumun yaptırımı olarak kesin hükümsüzlüğü belirlemiştir. BGB’nin aşırı yararlanmaya bağladığı yaptırım bu noktada Türk-İsviçre Hukuku ile farklıdır. Ayrıca Alman Hukukundaki bu ahlaka aykırılık düzenlemesi İsviçre ve Türk Hukuku açısından kabul edilemez zira aksi takdirde 53 Özdemir, s. 9-12. 54 Arthur Taylor von Mehren, “French Doctrine of Lesion in the Sale of Immovable Property” Tulane Law Review, Cilt 49, 1974-1975, Sayı 2, s. 321-328.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1