Türkiye Barolar Birliği Dergisi 168.Sayı

415 TBB Dergisi 2023 (168) Ümmühan Elçin ERTUĞRUL nevre Sözleşmeleri (Cenevre Sözleşmeleri) ve 12 Ağustos 1949 tarihli Cenevre Sözleşmelerine Ek Protokoller’in (Ek Protokoller) ihlal edilip edilmediğini incelemez13 ve Ukraynalıların yerinden edilmelerini bu kuralların ihlaline bağlamaz. Çalışma’da, doküman analizi, gözlem ve mevcut Rusya-Ukrayna savaşı üzerinden bütün silahlı çatışmalar için düşünülmek üzere tümevarım yöntemleri kullanılmıştır. I. RUSYA’NIN SALDIRI FİİLİ Grotius, Savaş ve Barış Hukuku adındaki ünlü kitabında, doğal hukukun haksız fiil yüzünden doğan zararı, giderme yükümlülüğü doğurduğundan bahseder.14 Aynı doğal hukuk ilkesi, Uluslararası Hukuk Komisyonu’nun, uluslararası hukukun kalbi kabul edilen devletin sorumluluğu konusunda 1949 yılında çalışmalara başladığı, 2001 yılında sonuçlandırdığı Devletin Sorumluluğu Taslak Maddeleri’nde de benimsenmiştir. Uluslararası Haksız Fiillerden Devletin Sorumluluğu Hakkında Taslak Maddeler,15 adıyla BM Genel Kurulunda oylama olmaksızın kabul edilen bu Taslak Maddeler’den 1. sine göre; bir devletin her uluslararası haksız fiili o devletin sorumluluğunu doğurur. 24 Şubat 2022 yılında başlayan ve Eylül 2023 tarihi itibariyle devam eden, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısı uluslararası haksız fiildir. Uluslararası haksız fiil, uluslararası hukuka aykırı fiil demektir. Uluslararası haksız fiil uluslararası hukukun şekli kaynaklarından doğar. Bunlar, çalışmanın Giriş kısmında da belirtildiği gibi, Uluslararası Adalet Divanı Statüsünün 38. maddesinde, uluslararası hukukun kaynakları olarak kabul edilen; uluslararası andlaşmalar, uluslararası örf-adet, hukukun genel ilkeleri yanında öğretide ileri sürülen ya da uygulamadan doğan jus cogens normlardan ya da devletin tek taraflı işlemlerinden doğabilir. 13 Devletin Uluslararası İnsancıl Hukukun ihlalinden sorumluluğu için; Kenan Dülger, Devletin Uluslararası İnsancıl Hukukun İhlalinden Sorumluluğu, Beta Basım A.Ş., İstanbul, 2015. 14 Hugo Grotius, Savaş ve Barış Hukuku, Çev. Seha L. Meray, Say Yayınları, İstanbul, 2011, s.156. 15 A/RES/56/83, 28 January, 2002, https://documents-dds-ny.un.org/doc/UNDOC/GEN/N01/477/97/PDF/N0147797.pdf?OpenElement, (Erişim Tarihi 19.05.2023).

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1