Türkiye Barolar Birliği Dergisi 168.Sayı

420 Rusya’nın Olası Kastından Sorumluluğu Üzerine Bir İnceleme: Ukraynalı Yerinden Edilmiş Kişiler Uluslararası hukukta, devletin suçluluğunu ve devletin cezai sorumluluğu, 1996 Taslağı öncesi Milletler Cemiyeti döneminde de görülür. 1923 yılında Milletler Cemiyeti tarafından hazırlanan Karşılıklı Yardım Andlaşması’nda, saldırının tanımı konusunda anlaşma sağlanamamış ve söz konusu taslak kabul edilmemiş olsa da andlaşmanın tarafları, saldırı savaşını uluslararası suç olduğu konusunda hemfikir olmuşlardır.26 Saldırı yasağı, aynı zamanda uluslararası hukukta jus cogens norm olarak da dilimize yerleşmiş olan emredici normlarındandır. Jus cogens normlar, uluslararası toplumun temel değerlerinden yansıyan ve onları koruyan emredici normlardır. Uluslararası hukukun diğer kurallarından hiyerarşik olarak üsttedirler ve evrensel olarak uygulanabilirler. Saldırı yasağı, Uluslararası Hukuk Komisyonu tarafından 2022 yılında kabul edilen ve BM Genel Kuruluna sunulan, Jus Cogens Normların Belirlenmesi ve Hukuki Sonuçları adındaki düzenlemenin 23. maddesinde tüketici olmayan listede birinci sırada sayılmıştır.27 Jus cogens normlar, uluslararası suçları kapsar ancak her ikisi de devletlerin müşterek çıkarlarını ve temel ahlaki değerleri korumak için düzenlenmişlerdir.28 the Inlernational Law Commission on First Reading, January 1997, s. 105 vd., https://legal.un.org/ilc/texts/instruments/english/commentaries/9_6_1996. pdf, (Erişim Tarihi: 19.05.2023); Report of the International Law Commission on its twenty-eighty session, s. 95, 96 26 League of Nations, Official Journal, Fourth Year, No.12, December 1923, s. 1521 aktaran Report of the International Law Commission on its twenty-eighty session, s. 101 27 Jus Cogens Normların Belirlenmesi ve Hukuki Sonuçları adındaki düzenleme, esas itibariyle, jus cogens normlarla ilgili 1969 Viyana Andlaşmaları Hukuku Sözleşmesi ve Devletin Sorumluluğu Taslak Maddeleri’ndeki jus cogens norma ilişkin hükümleri bir araya getirir. A/77/10, Draft Conclusion on Identification and Legal Consequences of Peremptory Norms of General International Law, Report of the International Law Commission, Seventy-third Session, Chapter IV, Peremptory Norms of General International Law (Jus Cogens), https://legal. un.org/ilc/texts/instruments/english/draft_articles/1_14_2022.pdf, (Erişim Tarihi: 26.08.2023) 28 Hem jus cogens normlar hem de uluslararası suçlar, erga omnes yükümlülük yani herkese karşı ileri sürülebilen yükümlülükler doğurur. Erga omnes tabiri ilk kez Uluslararası Adalet Divanının 1970 tarihli Barcelona-Traction Davasında kullanılmıştır. https://www.icj-cij.org/public/files/case-related/50/050-19700205JUD-01-00-EN.pdf para.33, (Erişim Tarihi: 09.09.2023); Nina H. B. Jorgensen, The Responsibility of States for International Crimes, Oxford University Press, Oxford, 2000, s.96; Ümmühan Elçin Ertuğrul, “Geçici Koruma ve Mülteci Yükünün Paylaşılmasındaki Normatif Boşlukların Giderilmesiyle Ilgili Öneriler”, İstanbul Hukuk Mecmuası, 2022, Cilt 80, Sayı 2, 2022, s. 660

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1