423 TBB Dergisi 2023 (168) Ümmühan Elçin ERTUĞRUL ka aykırılığını gideren haller düzenlenmiştir. Buna göre, haksız fiili oluşturan davranışla ilgili rıza, meşru müdafaa, uluslararası haksız fiiller nedeniyle karşı önlem, mücbir sebep, tehlike, zaruret hali gibi durumların varlığı haksız fiilin hukuka aykırılığını ortadan kaldıracaktır. Ancak Emredici Kurallara Saygı adıyla 26. madde; “Bu bap’ın hiçbir hükmü, uluslararası hukukun emredici bir kuralından kaynaklanan bir yükümlülüğe aykırı herhangi bir devlet fiilinin hukuka aykırılığını ortadan kaldırmaz” hükmüyle, Rusya’nın fiilleri için haksızlığı gideren durumların tartışılamayacağını gösterir. II. UKRAYNALI YERİNDEN EDİLMİŞ KİŞİLER ve RUSYA’NIN OLASI KASTI Melaine Jacques, silahlı çatışmalar ile yerinden edilme arasında kaçınılmaz bir bağlantı kurar ve halkın ülke içinde ya da dışına doğru yer değiştirmesinin en büyük sebeplerinden birini silahlı çatışmalar olarak görür. 34 James C. Simeon ise uzun süreli silahlı çatışma ve zorla yerinden edilmeyi eş anlamlı kabul eder.35 Yerinden edilme, bir insan hakkı ihlalidir. BM Andlaşmasının 1/3. maddesinde; “Ekonomik, sosyal, kültürel ve insancıl nitelikteki uluslararası sorunları çözmede ve ırk, cinsiyet, dil ya da din ayrımı gözetmeksizin herkesin insan haklarına ve temel özgürlüklerine saygının geliştirilip güçlendirilmesinde uluslararası iş birliğini sağlamak” şeklinde ifade edilmiş, uluslararası sorunların kaynakları arasında görülmüş ve BM’nin amaçları arasında yer almıştır. Ayrıca, insan haklarının herhangi bir ayrım yapmaksızın korunması, 1948 İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi (İHEB), 1966 Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi ile Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi gibi temel metinlerde de düzenlenmiştir. Saldırı, BM Andlaşması 2/4. maddesi ve 3314 sayılı BM Genel Kurul Kararı’nda işaret edildiği şekilde hareket edildiğinde, gerçekleşmiş olur. İnsanların yerinden edilmesi saldırı fiilinin olağan sonucu değildir. Daha önce de belirtildiği üzere, 34 Melaine Jacques, Armed Conflict and Displacement, Cambridge University Press, Cambridge, 2012, s. 1,2; Ümmühan Elçin Ertuğrul, “Silahlı Çatışmadan Kaçanların (Yerinden Edilenlerin) Uluslararası Hukukta Korunması”, Ankara Barosu Dergisi, 2017/1, s. 155 35 James C. Simeon, https://carfms.org/ending-forced-migration-as-a-weapon-ofwar/#_ftnref10.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1