432 Rusya’nın Olası Kastından Sorumluluğu Üzerine Bir İnceleme: Ukraynalı Yerinden Edilmiş Kişiler Rusya-Ukrayna savaşının 1. yılında, Rusya’ya, ekonomi, enerji, ulaşım, medya, teknoloji, ulaşım, spor, ticaret ve diğer alanlarda 11 binin üzerinde yaptırımla, dünyanın en çok yaptırım uygulanan ülkesi olmuştur. Bu yaptırımların %17,7’si Amerika Birleşik Devletleri tarafından uygulanmıştır.59 Rusya, Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş nedeniyle, aksine kanıt olmadığından bilerek ve isteyerek gerçekleştirdiği saldırı fiilinden sorumludur. Rusya fiillerini Uluslararası alanda, hukuka aykırı istila, işgal ya da insan haklarının korunmasının ciddi ihlalleri dolayısı ile devletin sorumluluğu fiillerine gidilmiştir. Örneğin; Sovyetler Birliği’nin, Afganistan’a politik ve askeri müdahalesinde, Pakistan, ülkesine sığınan 2,5 milyon; İran, ülkesine sığınan 780.000 Afgan mülteci için Sovyetler Birliği’nin sorumluluğunu ileri sürüp tazminat talep etmişlerdir. Pakistan ve İran’ın, Sovyetler Birliği’nin sorumluluğunu ileri sürmelerinin dayanağı, uluslararası suçların düzenlendiği devletin sorumluluğu 1976 tarihli raporun 19. maddesidir.- 1996 Taslağı ile aynıdır.- Pakistan ve İran, 19/3-c maddesi; “Köleliğin, soykırımın, ırk ayrımcılığının yasaklanması gibi insanoğlunun korunması için hayati önem taşıyan bir yükümlülüğün geniş çapta ihlali” hükmü çerçevesinde, mülteci doğuran temel insan hak ve özgürlüklerinin ciddi ve geniş ölçekte ihlallerinin, ırk ayrımcılığı, kölelik ya da soykırım gibi uluslararası suç olduğu gerekçesini ileri sürmüşlerdir. 60 BM Güvenlik Konseyi, 687 sayılı kararında, Irak’ı, Kuveyt’i hukuka aykırı istila ve işgali nedeniyle uluslararası hukuktan doğan yükümlülükleriyle ilgili doğrudan kayıp ve zarardan sorumlu tutmuştur. 61 59 23.02.2023 tarihli habere göre, en çok yaptırım uygulayan devletler ve yaptırım sayıları sırasıyla; ABD, 1948; İsviçre, 1782; Kanada; 1590; İngiltere, 1429; Avrupa Birliği, 1390; Fransa, 1324; Avusturalya, 945 ve Japonya; 919’dur. https:// www.ntv.com.tr/ntvpara/savasin-ilk-yilinda-rusya-dunyanin-en-cok-yaptirimuygulanan-ulkesi-oldu,wJxmffbrik6WOQan2ypsDA, (Erişim Tarihi: 26.08.2023) 60 Luke T. Lee, ‘‘The Right to Compensation: Refugees and Countries of Asylum’’, The American Journal of International Law, Vol. 80, No. 3, July 1986, s. 558-560 61 A/RES/687, 3 April 1991, E, para.16 https://documents-dds-ny.un.org/doc/ RESOLUTION/GEN/NR0/596/23/PDF/NR059623.pdf?OpenElement, (Erişim Tarihi:19.05.2023); Nafees Ahmad, ‘‘Refugees: State Responsibility, Country of Origin and Human Rights’’ Asia- Pacific Journal on Human Rights and the Law, (2), 2009, s. 10
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1