443 TBB Dergisi 2023 (168) A. Füsun ARSAVA çözüm mekanizmasını Birlik primer hukuku ile uyumlu kabul etmektedir.18 B. ABAD’nin Yargı Yetkisinin Korunması Birlik Hukukunun muhtariyetine ilişkin ABAD içtihatlarının analizi Divanın bu çerçevede öncelikle kendi yetkilerinden hareket ettiğini göstermektedir. 1. Birlik Hukukunun Yorumu Divanın yerleşik içtihatlarına göre AB tarafından yapılan anlaşmaların Birlik Hukukunun bir parçası olması sonucu olarak ABAD’ın Birlik Hukukunu yorumlama yetkisi Birlik tarafından akdedilen anlaşmaların yorumunu da kapsamaktadır.19 Bu yerleşik içtihattan ABAD’ın anlaşmaları yorumlama yetkisinin mahkeme kurulmasını öngörmeyen uluslararası anlaşmalarla sınırlı olarak kabul edildiği gibi bir sonuç çıkarılmaması gerekmektedir. Anlaşma ile kurulan mahkemelere uygulamada anlaşma konusu dışında kalan Birlik Hukukunun yorumu ve uygulanması için de yetki verilmektedir. Bu durum düzenlenen konuya bağlı olarak AB’nin veya özellikle AB’nin ve üye devletlerin anlaşma tarafı olarak karşımıza çıktığı karma anlaşmalarda söz konusu olmaktadır. Mahkemenin böyle bir durumda AB’nin ve üye devletlerin ilgili alanlardaki yetkilerini düzenleyen normları esas alarak kararının muhatabını doğru belirlemesi gerekmektedir. Anlaşma ile kurulan mahkemenin riayetini denetlemekle yetkili olduğu kurallar anlaşmada yer almadığı takdirde ABAD Birlik Hukukunun muhtariyetini temin etmek için AB Hukukunun yorumu ve uygulanması konusunda kendi yetkisini kullanmaktadır. Böyle bir durumda anlaşmada öngörülen mahkemenin anlaşma ihlâlinden kimin sorumlu olduğunu (AB’nin mi, üye devletlerin mi yahut her ikisinin mi), sekunder hukuk normunun AB kurucu anlaşması ile uyumlu olup olmadığını,20 18 EuGH, Gutachten 1/91 (EWR I), ECLI:EU:C:1991:490, Slg.1991, I-6079, Rn.47; Gutachten 1/00 (Europäischer Luftverkehrsraum), Slg.2002, I-3493, Rn.21,26, Gutachten 1/09 (Patentgericht), ECLI:EU:C:2011:123, Slg.211, I-1137, Rn.76 19 EuGH, Rs.181/73 (Haegemann), ECLI:EU:C:1474:41, Slg.1974, 449, Rn.2,6; EuGH, Gutachten 1/17 (CETA, ECLI:.EU-C:2019:341, Rn.31 vd. 20 EuGH, Gutachten 21/3 (EuGH, Gutachten 2/13 (EMRK-Beitritt II), ECLI:EU:C:2014:2454
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1