445 TBB Dergisi 2023 (168) A. Füsun ARSAVA ye taşıyamazlar. AİHK’nın Birlik Hukukunda uygulanması bağlamında üye devletler arasında doğan veya üye devletlerle Birlik arasında doğan uyuşmazlıklar nedeniyle AİHK’nın 33.maddesine istinaden AİHM nezdinde başvuru yapılamaz. Bu tablo AB’nin Çalışma Usulü Hakkındaki Anlaşmanın 344.maddesine ilişkin olarak Divanın üye devletler arasında doğan uyuşmazlıklarla ilgili içtihadının Birlik Hukukunun yorum ve uygulanmasına ilişkin içtihadından farklı olduğunu göstermektedir. Divan, uluslararası anlaşma ile kurulan mahkemenin dayanağı olan anlaşmanın yorum ve uygulanması konusunda sahip olduğu yetkiyi CETA’da yer almayan Birlik Hukuku konularıyla sınırlarken, üye devletler arasında doğan uyuşmazlıklara ilişkin olarak AB’nin Çalışma Usulü Hakkındaki Anlaşmanın 344. maddesi muvacehesinde daha ileri gitmekte ve CETA’da kurulan mahkemenin yargı yetkisini kabul etmemektedir. Yapılan bu ayrım anlaşmalar hukukunun temel bir prensibi olan karşılıklılık prensibine uygun değildir.26 Üçüncü devletlerin karşılıklılık prensibine uygun düşmemesi nedeniyle ABAD’ın yargı yetkisine tabî olma yaklaşımını kabul etmesi kolay gözükmemektedir. 4. Ön Karar Prosedürü AB Hukukunun yorum ve uygulanmasına ilişkin olarak Divan’ın münhasır yargı yetkisinin AB’nin Çalışma Usulü Hakkındaki Anlaşmanın 267. maddesine göre ön karar prosedürü üzerinden de korunması mümkündür. Bunun önkoşulu ulusal mahkemelerin AB Hukukunu uygulama konusunda yetkili olmalarıdır. Ulusal mahkemeler somut davada uygulamak durumunda oldukları AB Hukukunun yorum ve geçerliliği ile ilgili olarak Divana ön karar başvurusu yapabilir.27 Bu bağlamda ulusal mahkemelerin yetkilerinin bir AB anlaşması ile (ortak bir patent mahkeme sisteminin oluşturulmasına ilişkin bir anlaşma yapılmasının planlanması gibi) yahut üye devletler arasında yapılan anlaşmalarla kurulan bir mahkemeye devredilmesi mümkündür.28 26 EuGH, Gutachten 1/17 (CETA), ECLI:EU:C:341, Rn.117 27 EuGH, Gutachten 1/09 (Patentrecht), ECLI:EU:C:2011:123, Slg.2011, 1-1137, Rn.73; EuGH, Rs. C-284/16 (Achmea), ECLI:EU:C:2018:158, Rn.42 vd. 28 Bilateral yatırım anlaşmalarında olduğu gibi (EuGH, Rs.C-284/16 (Achmea), ECLI:EU:C:2018:158)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1