449 TBB Dergisi 2023 (168) A. Füsun ARSAVA rinden ne anladığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Divan’ın CETA görüşünde anlaşma taraflarından biri tarafından demokratik yolla alınan kararların sorgulanamayacağına ilişkin olarak yapılan vurgu bu bağlamda önem taşımaktadır.33 AB kurumsal yapısında öngörülenin tersine bir uygulama Birlik organlarının kendi anayasal çerçevelerinde sahip oldukları işlevlerine zarar verir.34 Bu nedenle ABAD’a göre Uluslararası Hukuk anlaşması ile oluşturulan mahkemenin aldığı kararlarla AB’nin kurumsal yapısında demokratik yolla alınan kararları geçersiz ilân etmesi, değiştirilmesini istemesi veya bu kararlar nedeniyle yaptırımlar öngörmesi AB Hukukuna uygun değildir.35 Ancak demokratik olarak alınan AB kararlarına karşı extern bir yargı denetimi bağışıklığının kabul edilmesinin AB’nin taraf olduğu Uluslararası Hukuk anlaşmalarının Birlik organları bakımından bağlayıcı olduğunu öngören AB’nin Çalışma Usulü Hakkındaki Anlaşmanın 216. madde, 2. fıkrasına ters düşme olasılığının bulunduğunun da göz ardı edilmemesi gerekmektedir.36 ABAD’ın CETA görüşü sekunder hukuka karşı zorunlu bir extern yargı denetimi bağışıklığı getirmemektedir. ABAD bu bağlamda kararların içeriğinden çok AB kurumsal yapısında kararların demokratik olarak alındığına vurgu yapmaktadır. 2. Değerlendirme Birlik organlarının kendi anayasal çerçeveleri içinde işlevlerini yerine getirmeleri ile aynı zamanda AB sekunder hukukunun muhtar şekilde ihdası temin edilmiş olmaktadır. Birlik Hukukunun muhtariyetinin korunması şimdiye dek ABAD’ın yetkisinde ve onun faaliyet alanında görülmüştür. Bu bağlamda ABAD’ın CETA görüşünün Divan’ın benimsediği yaklaşıma yeni bir boyut getirdiği kabul edilmektedir.37 Benzer görüşün kanun sözcüsü Yves Bot’un nihai talebinde de yer aldığı görülmektedir.38 ABAD’ın CETA görüşü Birlik Hukukunun diğer bir mahkeme tarafından denetiminde etkinlik ölçütünü 33 EuGH, Gutachten 1/17, Rn.160 34 EuGH, Gutachten 1/17, Rn.150 35 EuGH, Gutachten 1/17, Rn.149 vd. 36 Jörg Gundel, s.185 37 Heiko Sauer, s.927; Jörg Gundel, s.185 38 Kanun Sözcüsü (Advocate General) Yves Bot’un nihai talebi için bknz.: 29.01.2019 tarihli görüş 1/17 (CETA), ECLI:EU:C:2019:72
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1