451 TBB Dergisi 2023 (168) A. Füsun ARSAVA Anlaşma ile kurulan mahkeme yorumlarının AB’yi ve üye devletleri bağlaması mahkemenin kararlarına Birlik Hukuku denetim ölçütlerini esas aldığı nispette mümkün olacaktır. CETA görüşünde böyle bir mahkemenin ne şekilde caiz olarak kurulabileceğine ilişkin açıklamada denetim ölçütü olarak AB Temel Haklar Şartı’na ve Birlik organlarının kendi anayasal çerçevelerinde işlevlerini yerine getirme gereğine işaret edilmesi AB’nin başka bir mahkemenin yargısal denetimine tâbi olmasına getirilen yeni engeller olarak nitelendirilmektedir. III. AB’NIN AİHK’YE KATILIM OLANAĞI – OLANAKSIZLIĞI? Lizbon Anlaşması ile AB Anlaşması’nın 6. madde, 2.fıkrasında yapılan düzenleme ABAD’ın AB’nin AİHK’ya katılmasına ilişkin 28.03.1996 tarihli istişari mütalâasında vurgulanan yetki eksikliği engelini ortadan kaldırmıştır.43 Diğer taraftan 01.06.2010’da yürürlüğe giren 14 Nolu protokolle AİHK’ya 59. madde, 2. fıkranın eklenmesi ile AİHK bakımından da AB’nin konvansiyona katılma olanağı hazırlanmıştır. Bununla beraber katılma anlaşmasına ilişkin müzakerelerde ortaya çıkan engellerin aşılması mümkün olmamıştır. IV. AB’NIN AİHK’YA KATILMASININ HUKUKI DAYANAĞI AB Anlaşması’nın 6. madde, 2. fıkrası “Birlik İnsan Hak ve Özgürlükleri Konvansiyonu’na katılacaktır. Bu katılma Birliğin anlaşmalarda öngörülen yetkilerinde değişiklik doğurmayacaktır” hükmünü öngörmektedir. Bu ifade AB anayasa tasarısının I-9 madde, 2.fıkrasında yer alan düzenlemenin AB Anlaşması’nın 6.madde, 2.fıkrası ile üstlenildiğini göstermektedir.44 Anayasa Konvansiyonu’nun AB’nin AİHK’ya katılmasına imkân veren ilk tasarısında da yer alan bu ifade ancak AB’nin AİHK’ya katılmasını hedefleyen ifadeden farklı olarak AB’nin AİHK’ya katılmasını bir yükümlülük olarak ifade etmiştir.45 Bu katılmanın tek taraflı irade ile değil AİHK’nın tarafı olan tüm devletler ve AB arasında yapılacak bir Uluslararası Hukuk Anlaşması’nı gerektirmesi nedeni ile 6. madde, 2. fıkrada öngörülen yükümlülük bir 43 ABAD’nin AET Anlaşması’nın 235.maddesinin AİHK’ya katılmak için yeterli bir dayanak oluşturmadığını tespit eden istişari mütalâası için bknz.: Slg.1996, I-1763, Rn.29 vd. 44 ABl. 2004, Nr.6 310(1) 45 18.07.2003 tarihli Dok.CONV 850/03
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1