55 TBB Dergisi 2023 (168) Elif GÖZLER ÇAMUR ların artmasını sağlamıştır. Toplumsal cinsiyete duyarlı anayasa literatürünün bir bölümünü anayasa, kadın katılımı ve toplumsal cinsiyet ilişkisi üzerine yapılan çalışmalar oluştururken, bir bölümünü de bu süreçlerde yol gösterici amaçla hazırlanmış rapor ve rehberler oluşturur. Morgan (1992) Kolombiya’da şiddet ortamına son verilmesi ve 1991 Anayasası’nın yapımında kadın hareketinin etkisini incelerken,8 benzer şekilde Albertyn iki aşamalı şekilde hazırlanan 1993 Güney Afrika Anayasası yazım aşamasını toplumsal cinsiyete yansımaları bağlamında anlatır.9 Bond, post-kolonyal anayasalardaki dışlayıcı ifadelerin toplumsal cinsiyet üzerindeki etkilerini Sahraaltı ülkeleri örneği üzerinden incelerken,10 Mbamalu (2016) aynı bölgeden Ruanda, Nijerya ve Kenya anayasalarının yapım sürecinde kadın katılımına odaklanmıştır.11 Yine Afrika deneyimleri kapsamında De Alwis vd., Tunus’un geçiş dönemi anayasası inşasına kadın katılımı ve uluslararası kuruluşların etkisi üzerine çalışırken,12 Women’s International Peace Centre raporu Güney Sudan kalıcı anayasası yapımı sürecinde kadın katılımını konu alır.13 Geçiş dönemi anayasalarına odaklanan çalışmalardan Brodeala ve Suteu’nun makalesi komünizm sonrası Romanya anayasasında kadın katılımını ele alır.14 Anayasa yapım süreçlerinde en etkin organ olan anayasa komisyonlarındaki kadın üyelerin etkisini konu alarak Hindistan örneğini inceleyen Kumar, 299 üyesi olan Hindistan anayasa komisyonundaki 15 kadının anayasayı nasıl etkilediğini anlatır.15 Toplumsal cinsiyet ve anayasa ilişkisini Türkiye 8 Martha Morgan, Constitution-Making in a Time of Cholera: Women and the 1991 Colombian Constitution, Yale Journal of Law and Feminism, 4, 1992. 9 Catherine Albertyn, “Women and Constitution-Making in South Africa” içinde H. Irwing (Ed.) Constitutions and Gender, Edward Elgar Publishing, 2017. 47-80. 10 Johanna E Bond, “Gender and Post-Colonial Constitutions in Sub-Saharan Africa” içinde H. Irwing (Ed.) Constitutions and Gender, 2017, 11 Cynthia Mbamalu, Challenges and Prospects for Women in Constitution-Building in Sub-Saharan Africa: A Comparative Study of Rwanda, Kenya and Nigeria, LLM Thesis, 2016. 12 Rangita de Silva de Alwis, Mnasri Anware, ve Estee Ward, “Women and the Making of the Tunisian Constitution”, Berkeley J. Int’l L. 35, 2017, 90. 13 Women’s International Peace Centre, Infromation Brief: Women’s Participation in the Permanent Constitution-making of South Sudan, 2021. 14 Elena Brodeala ve Suteu Silvia, “Women and Constitution-Making in PostCommunist Romania” içinde R.Rubio-Marin ve H. Irving (Ed) Women as Constitution-makers, Cambridge University Press, 2019. 15 Rajesh Kumar, “Equality for Women: The Constituent Assembly Debates and the Making of Equality Jurisprudence by and for Women”, Social Change, 52.3, 2022.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1