56 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Anayasa: İçeriği ve İnşa Süreci deneyimi bağlamında inceleyen çalışmalar ise çok sınırlıdır. Oder’in çalışması Osmanlı’nın son dönemlerinden günümüze kadar olan anayasal gelişmelerde kadınların rolüne odaklanırken,16 Gözler Çamur, 2012 yılında nihayete ermeden biten yeni anayasa çalışmalarında kadın katılımı ve anayasa komisyonundaki tartışmalara odaklanır.17 Tüm bu örnekler hem anayasa yapan organlarda yer alan kadınların hem de katılım sürecinde aktif olan sivil toplumdaki kadın örgütlerinin etkilerini göstermeleri açısından literatüre katkı sağlamışlardır. Toplumsal cinsiyete duyarlı anayasa yapımı hem yazım aşaması hem de içerik olarak teknik bir süreç olduğu için raporlar ve rehberlerin ağırlıkta olduğu pratiğe yönelik bir literatür de gelişmiştir. Farklı ülke deneyimlerine yönelik karşılaştırmalı incelemeler ve raporlar yanında uluslararası sivil toplum kuruluşlarının hazırladığı rehberler ve referans kaynağı sayılabilecek birçok yayın vardır. Tamaru ve O’Reilly’nin Inclusive Security için hazırladıkları çatışma sonrası toplumlara özel rapor18 ve kadınlara anayasa rehberi,19 IDEA’nın hazırladığı anayasa için cinsiyet eşitliği rehberi,20 Suteu ve Draji’nin Euromed Feminist Initiative için hazırladığı cinsiyete duyarlı bir anayasa için el kitabı,21 Dziedzic ve Samararatne’nin Avustralya Anayasa Yapımında Kadın Kapasite Geliştirme Programı için hazırladığı rapor22 ve Forster’ın BM Kalkınma Programı için hazırladığı Anayasalarda toplumsal cinsiyet eşitliğini ve kadın güçlendirmesini sağlama konulu politika rehberi23 bu alanda öne çıkan yayınlardır. Bu rapor ve rehberler pratik bilgi içer16 Bertil Emrah Oder, “Women and Constitution-making in Turkey” içinde R. Rubio-Marin ve H. Irving (Ed) Women as Constitution-makers, Cambridge University Press, 2019. 17 Elif Gözler Çamur, “Anayasa Yapımında Kadınlar: Katlım, Talepler ve Yarım Kalmış Bir Süreçten Deneyimler”, Mülkiye Dergisi, 2023; 47(1): 260-287, 2023 18 Nanako Tamaru ve Marie O’Reilly, A Womens Guide to Constitution-Making, Washington, DC, Inclusive Security, 2018a. 19 Tamaru, Nanako ve O’Reilly Marie, How Women Influence Constitution Making After Conflict and Unrest, Washington, DC: Inclusive Security, 2018b. 20 International Institute for Democracy and Electoral Assistance (IDEA), Constitution Assessment for Women’s Equality, 2016. 21 Silvia Suteu ve Ibrahim Draji, ABC for a Gender Sensitive Constitution: Handbook for Engendering Constitution-making, Euromed Feminist Initiative (IFE-EFI), 2016. 22 Anna Dziedzic ve Dinesha Samararatne, Women and Constitutions in Action, Constitution Transformation Network, U of Melbourne Legal Studies Research Paper,2020. 23 Christine Forster, Global Good Practices in Advancing Gender Equality and Women’s Empowerment in Constitutions, New York, PNUD, 2016.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1