57 TBB Dergisi 2023 (168) Elif GÖZLER ÇAMUR dikleri ve anlaması kolay bir dille yazıldıkları için hem önemli başvuru kaynaklarıdır hem de alanda çalışan aktivistler için yol gösterici niteliktedirler. Anayasaların yapısal ayrımcılığı, marjinalleşmeyi ve toplumda bir grup olarak kadınların fiili dezavantajlarını düzeltme perspektifinden tasarlanması talebi feminist anayasal siyasetin temel hedefidir. Tüm bunlarla amaçlanan ise esaslı eşitliğin sağlanmasıdır. Esaslı eşitlik, kağıt üzerindeki eşitliğin toplumsal hayata maddi olarak yansıması demektir. Bu nedenle, anayasaların değişim için dönüştürücü araçlar olarak hizmet edebileceği fikrinden hareketle kadınlar, sivil toplum ve resmi kanallar yoluyla anayasa yapım süreçlerine katılmaya başlamışlardır. Bununla birlikte, bunu gerçekten dönüştürücü bir deneyim haline getirebilmek için, kadınların anayasa yapım sürecinde mevcut ve aktif olmalarını sağlayacak kanalların da açılmış olması gerekir. Aksi takdirde her politik katılım deneyiminde olduğu gibi kadınların eksik temsili durumu ortaya çıkacak ve eşitliğe yönelik öneriler doğru bir şekilde temsil edilmeyecektir.24 Katılım süreci, nihai ürün ve uygulanma aşaması bir bütün olarak görülmeli ve öncelikle kadınların katılımını sağlamaya yönelik çeşitli mekanizmalar tasarlanmalıdır. Bu tasarımı ortaya çıkarırken, bir dizi temsil biçimleri ve bunların çalışması için gerekli diyalog kanallarının da açılması gerekmektedir.25 II. TOPLUMSAL CİNSİYETE DUYARLI ANAYASA HAZIRLIĞI Temel olarak anayasalar, devletin yapısını açıklar, ülkelerin vizyonunu yansıtır, uygulanması ve sınırları ile siyasi gücün dağılımını düzenler, hak ve özgürlükleri tanımlar ve günümüz siyasetinde temel bir öneme sahiptir. Hukuki hiyerarşinin en tepesinde olan anayasa, yurttaşlık hakları ve hukukun üstülüğünün düzenlendiği en temel belgedir.26 Demokratik bir anayasa, meşruiyetini halk egemenliğin24 Rajesh Kumar, “Equality for Women: The Constituent Assembly Debates and the Making of Equality Jurisprudence by and for Women”, Social Change, 52.3, 2022, 3-4. 25 Susan H Williams, “Dialogic Democracy, Feminist Theory and Women’s Participation in Constitution-Making” içinde R. Rubio-Marin ve H. Irving (Ed.) Women as Constitution-Makers: The Promises and the Challenges of Participation, Cambridge University Press, 2019, 26. 26 Rajesh Kumar, “Equality for Women: The Constituent Assembly Debates and the Making of Equality Jurisprudence by and for Women”, Social Change, 52.3, 2022, 2.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1