58 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Anayasa: İçeriği ve İnşa Süreci den alır ve kadınlar, anayasanın adını andığı halkın eşit üyeleri olarak tanınmalıdır. Dolayısıyla anayasanın demokratik ruhu yurttaşların yarısı olan kadınların yaşadığı dezavantajlı durumun düzeltilmesine yönelik bir içerik de vadetmelidir ki bu vaat hem kadınların anayasanın hazırlanma sürecine katılımının sağlanması hem de eşit hakların anayasa metninde görünür olması ile gerçekleştirilir. Bir anayasanın toplumsal cinsiyete duyarlı sayılabilmesi için, içerik kadar anayasanın nasıl hazırlandığı da önemlidir. Bu nedenle anayasa yapım süreçlerinde hem sivil toplum hem de yasamadan anlamlı kadın katılımın sağlanması toplumsal cinsiyete duyarlı anayasanın ilk adımıdır. Anayasa yapımında kapsayıcı, katılımcı yöntemlerin yaygınlaşmasıyla birlikte, eskiden kapalı ve seçkinlerin yönlendirdiği bir süreç olan anayasa yapımı, artık çoğunlukla, bir kurucu meclis veya özel olarak yetkilendirilmiş bir parlamento gibi demokratik organların süreci yönlendirdiği ve vatandaşların kritik bir role sahip olduğu bir hale gelmiştir. Yurttaşların anayasa yapımına katılımı, kilit konuların ve sürecin anlaşılmasını teşvik etmek için yurttaşlık eğitimini içerir. Bunun sonucunda halka danışma mekanizmalarının daha etkin kullanılması sağlanır. Yurttaşları ve demokratik olarak seçilmiş organları dahil ederek anayasa yapımını daha demokratik hale getirmeye yönelik bu mekanizmalar, kadınların anayasa yapımına katılmalarının da yolunu açmıştır. Bu katılım, seçilmiş temsilci ya da siyasi parti üyesi olma, sivil toplumda yer alma, uzman danışman olma ve en nihayetinde yurttaş olma yoluyla sağlanabilir.27 Toplumsal cinsiyete duyarlı anayasa gereğinin altında yatan temel neden kadınların kamusal alanda eksik temsil ve erkeklere kıyasla daha eksik bir yurttaşlık yaşamalarında yatar. Toplumun temel yapısı olarak yurttaşlık, anayasalar tarafından düzenlenir. Bu anlamda, siyasal kurumların şekillenmesinde halk katılımı önemli bir yurttaşlık pratiği olarak değerlendirilmelidir. Anayasa inşa süreçlerinin zaman içindeki evrimi hem tepeden inme hem de popüler unsurların bir birleşimini yansıtır. Dolayısıyla devlet ve yurttaşlar arasında bir çeşit etkileşimi de beraberinde getirir. Anayasa yapım dönemleri, devletin siyasi veya ekonomik alanı genişletme isteği ile yurttaşların güvenli 27 International Institute for Democracy and Electoral Assistance (IDEA), Constitution Assessment for Women’s Equality, 2016, 2.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1