68 Toplumsal Cinsiyete Duyarlı Anayasa: İçeriği ve İnşa Süreci Nüfusun yarısı olan kadınların elinde potansiyel olarak önemli bir seçmen gücü vardır. Dolayısıyla kadınlar anayasa yapım süreçlerinde kendilerindeki bu gücü iyi ifade ederek, önerilerinin siyasi olarak güçlü olan kesimler tarafından da sahiplenilmesini sağlayarak daha etkili olabilirler. Aynı zamanda kadın hakları aktivistlerinin, kadın hakları konusunda ortak söylemler ve yaklaşımlar geliştirmek için koordine olması gerekir. Kadınların, anayasa yapımında kadın hakları gündemini doğru bir şekilde belirlemeleri ve değerlendirmeleri ve için eğitim fırsatlarına ve kaynaklara erişimleri bağlamında desteğe ihtiyaçları vardır. Bu şekilde kendinden emin ve somut önerilerle kadın katılımının niteliği artarak süreçte erkekler ile daha eşit bir şekilde var olabilirler. Anayasanın içeriğiyle ilgili sadece kadınları ilgilendiren konuların yanında her bir maddenin toplumsal cinsiyet üzerindeki etkisi tartılarak katılımın sağlanması yapım sürecindeki kadın katılımını daha anlamlı bir noktaya taşıyacaktır. Halkla danışma süreçleri, kadınların seslerinin ve ihtiyaçlarının etkili bir şekilde duyulmasını ve tartışılan konularının “kadın sorunları” ile sınırlı kalmamasını sağlamalıdır.50 Kadınların anayasa yapımına katılmada bir siyasi katılım hakkının kullanılmasının ötesinde sonuca etki ederek, nihai ürün olan anayasada gerçek anlamda eşitliği sağlamak gibi bir amaçları vardır. Anayasayı yapan organın üyeleri olarak ya da dışarıdan sürece katkı sağlayan aktörler olarak, kadınların anayasada görmek istediği bir takım özel düzenlemeler mevcuttur. Kadınların savunduğu temel değerler deneyimden deneyime değişiklik gösterebilir ve konjonktüre göre şekillenebilir. Bununla birlikte kadın katılımının etkilediği en önemli konular toplumsal cinsiyet eşitliği ve kadın hakları üzerine olanlardır. Toplumsal yapılara göre farklılaşsa da bu konular genel olarak, kadının çalışma haklarından, şiddetin önlenmesine ve siyasi katılım hakkının geliştirilmesine kadar uzanabilir.51 Belirtildiği gibi, bir anayasanın toplumsal cinsiyete duyarlı olabilmesi için anayasanın 50 Houlihan Erin C, Women Constitution-Makers: Comparative Experiences with Representation, Participation and Influence, First Annual Women ConstitutionMakers’ Dialogue, Edinburgh, International Institute For Democracy and Electoral Assistance, 2019, 16. 51 Christine Forster, Global Good Practices in Advancing Gender Equality and Women’s Empowerment in Constitutions, New York, PNUD, 2016.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1