100 Ceza Hukukunda Yöntem Sorunu Olarak “Suçların İçtimaı” Teşebbüs Aşamasında Kalmış lex specialis ile Tamamlanmış lex generalisin Birleşmesi Üzerine Bir Değerlendirme Oysa içtima, yargıcın, yargılanacak uyuşmazlığa dair maddi sorunu net biçimde saptayıp ardından hukuki sorunun çözümüne geldiğinde, uygulayacağı birden çok suç tanımı öngören ceza normunu somut olaya nasıl uygulanacağına ilişkin bir yöntem sorunudur. Suç öngören ceza normlarının içtiması, yargılanacak uyuşmazlıkta hukuksal sorunun çözümüne gelindiğinde normların bir araya gelmesi, toplanması sorunun yöntemsel ifadesidir.3 Bu yönden, normların dışlayıcı yarışmasında, “zaten uygulanacak ceza normu tekti” ya da “bir araya gelen birden çok norm yoktu; aksine tek norm söz konusuydu” demek veya “gerçek içtima”da “normlar birbirinden bağımsızca uygulandığı için bir topla(n)ma söz konusu değildi” demek, ceza hukukunun uygulanmasına ilişkin yöntem sorununu, hüküm sonrası, ex-post bakış açısıyla kavramak anlamına gelir. Oysa başlı başına bir yöntem ve yorum sorunu olan “içtima” yargıcın hukuku uygulayacağı ana gitmeyi, ex-ante bakış açısını şart koşar. Türk ceza yasa koyucusu, “içtima” terimini, ex-post değerlendirmeyle kavramsallaştırmıştır. Yasa koyucunun düştüğü yöntemsel yanılgı nedeniyle bu çalışmada, üst başlık olarak “içtima” teriminden kaçınılmıştır. “İçtima”nın doğrudan çevirisi olan “toplanma” yerine “birleşme” teriminin kullanılmasının nedeni, “birleşmek” yükleminin semantik yönden zengin olmasıdır. Hem yöntemsel sorunu hem de sorunun çözüm yöntemini en net ifade eden ve bunları ortaklaştıran Türkçe sözcük “birleşme”dir.4 Yöntem sorunu olarak suçların birleşmesi, ceza uyuşmazlığının çözümü için suç tanımı öngören birden çok ceza normunun bir araya gelmesini ifade eder. Bu sorununun çözüm yöntemi olarak suçların birleşmesi, üç ayrı yöntemi ifade eder: (i) Bir araya gelen ceza normlarından birisinin diğerini dışladığı kabul edilerek uygulanacak normun “bir” (tek) duruma gelmesi (normların dışlayıcı yarışması),5 (ii) bir araya gelen tane suç varsa o kadar ceza vardır” söylemine istisna olduğu yönündeki görüşün değerlendirilmesi için aşağıda bkz. dn. 14. 3 Tristian Barczak, “Normenkonkurrenz und Normenkollision”, Juristische Schulung (JuS), 2015 H. 11, s. 970. 4 “Birleşme” sözcüğü, sorun ile çözüm (soru ile yanıt) arasındaki hermeneutik döngünün gösterilebilmesi için daha uygundur. Soru ile yanıt arasındaki hermeneutik dönüşüme ilişkin bkz. Hans-Georg Gadamer, Gesammelte Werke 1, Hermeneutik I, Tübingen 1990, Mohr Siebeck, s. 379 vd. 5 Adlandırmaya yönelik tartışma için bkz. Ruth Rissing-van Saan, “Vor § 52” un “§ 52 StGB” in Leipziger Kommentar StGB Online (LK-StGB) (De Gruyter Online-Datenbank), Vor § 52 Rn. 89; Detlev Sternberg-Lieben und Nikalous Bosch,
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1