112 Ceza Hukukunda Yöntem Sorunu Olarak “Suçların İçtimaı” Teşebbüs Aşamasında Kalmış lex specialis ile Tamamlanmış lex generalisin Birleşmesi Üzerine Bir Değerlendirme maz” kuralının52 temelinde yatan da tam olarak bu uyumdur. Çünkü normların dışlayıcı yarışmasında, çifte değerlendirme yasağı ile tüketme yükümlülüğü arasında ilkesel bir çekişme (ihtilaf) yaşanmaz. Yargılama erki bu durumda çifte değerlendirme yasağına uyduğu anda tüketme yükümlülüğünü de yerine getirmiş olmaktadır. Bu uyum nedeniyle, dışlayıcı yarışmayı bir yasa kuralına bağlamak gerekmemiştir. Bu iki ilke arasında çekişme olduğu durumlar için yasa koyucu fikri içtima hükmünü düzenlemiştir.53 Ne zaman, çifte değerlendirme yasağı ile tüketme yükümlülüğü çekişme durumuna geçer;54 yani, yasağa uymak yükümlülüğü çiğnemek; yükümlülüğe uymak da yasağı çiğnemek anlamına gelirse, yargıç yasallık ve kusur ilkesine uygun olarak ceza hukukunu uygulayabilmek için “fikri içtima” kuralına başvuracaktır.55 Bu yönden fikri içtima hem açıklığa kavuşturma hem uyumlaştırma/düzeltme işlevine sahiptir.56 Bu sonuçlar gereği, çalışmanın girişinde sorulan sorunun yanıtı, önce normların dışlayıcı yarışması sonra fikri içtima yönünden ele alınacaktır. Ancak hem dışlayıcı yarışma hem fikri içtima yönünden soru tektir:57 Yargıç ceza hukukunu nasıl uygularsa kusur ve yasallık ilkesi uyarınca çifte değerlendirme yasağını ve/veya tüketme yükümlülüğünü çiğnememiş olur?58 52 Alman hukuku: El-Ghazi, Konkurrenz, s. 74; v. Heintschel-Heinegg, BeckOKStGB §52 Rn. 21; v. Heintschel-Heinegg, MüKo-StGB Vor § 52 Rn. 62 vd, 77 vd; Lackner/Kühl/Heger-StGB, Vor § 52 Rn. 24, 30; Puppe, Idealkonkurrenz, s. 313 vd; Puppe, NK-StGB Vor § 52, Rn. 8, 49 vd; Rissing-van Saan, LK-StGB Vor § 52 Rn. 2, 90; Sternberg-Lieben/Bosch, Sch/Sch-StGB Vor §52 Rn. 5, 102, 137 vd. Türk hukuku: Akbulut, s. 890-891; Çubukçu, Terazi HD 2019, s. 1183; Koca/Üzülmez, s. 562; Özgenç, s. 732 vd; Öztürk/Erdem, § 6 kn. 701; Töngür/Çetintürk, s. 355; Demirbaş, s. 572; Özbek/Doğan/Bacaksız, s. 591. 53 Karş. Puppe, Idealkonkurrenz, s. 321. 54 Karş. El-Ghazi, Konkurrenz, s. 76 vd; Puppe, AT, § 33 Rn. 6. 55 Karş. El-Ghazi, Konkurrenz, s. 298, 305; Puppe, AT, § 33 Rn. 6; Puppe, Idealkonkurrenz, s. 320; Puppe, NK-StGB Vor § 52, Rn. 6-8; Puppe, ZStW 132 (2020), s. 5 vd. 56 El-Ghazi, Konkurrenz, s. 79, 96, 298, 305. 57 Karş. Puppe, AT, § 33 Rn. 4. 58 Gerçek içtimada, çifte değerlendirme yasağı ile tüketme yükümlülüğü arasında bir çekişme olmamakta; yargıç doğrudan doğruya tüketme yükümlülüğüne uymaktadır. Çünkü her bir suçun her bir ögesi -hiçbiri birbiriyle kesişmeksizin- ihlal edicilik ve kusur yönünden dikkate alınmasını gerektirmektedir. Karş. Puppe, AT, § 33 Rn. 1. Türk ceza hukukunda, gerçek içtima yoluyla suçların birleşmesine yönelik detaylı bir düzenleme bulunmamaktadır. Bunun yerine 5275 sayılı İnfaz Kanunu’nda m. 99’da koşullu salıvermeyle bağlantılı olarak cezaların toplanmasına ilişkin düzenleme mevcuttur.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1