Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

116 Ceza Hukukunda Yöntem Sorunu Olarak “Suçların İçtimaı” Teşebbüs Aşamasında Kalmış lex specialis ile Tamamlanmış lex generalisin Birleşmesi Üzerine Bir Değerlendirme çifte değerlendirme yasağıyla gerekçelendirilen ve mantıksal dışlama sonucuna götüren özel-genel norm ilişkisini kuran zorunluluk bağını, “tüketen-tüketilen norm ilişkisi” adı altında yeni bir dışlama ilişkisine genişletmeye çalışmak ceza hukuku dogmatiği açısından sorunludur.69 Mantıksal Zorunluluk Bağı “Değer” Kavramı ile Genişletilebilir mi?: “Tüketen-Tüketilen Norm İlişkisi” Sorunu Üzerine Kısa Bir Değerlendirme Tüketen-tüketilen norm ilişkisinin, özel-genel norm ilişkisi gibi dışlayıcı bir ilişki olduğu savı, Alman ceza hukuku öğretisinde son olarak v. Heintschel-Heinegg’in çalışmalarında, Türk ceza hukuku öğretisinde ise son olarak Sarıtaş’ın çalışmasında en net ve kesin ifadesini bulmuştur. v. Heintschel-Heinegg’e göre, “özel-genel ilişkisi mantıksal; tüketen-tüketilen ilişkisi değer biçici dışlama”dır.70 Benzer yönde, Sarıtaş’a göre, tüketen-tüketilen norm ilişkisinde, dışlanan (tüketilen) norm, “normatif ve sosyal anlamda müştereken tek bir değersizlik yargısına konu olduğu diğer fiil karşısında geri çekilme”ktedir.71 Her ne kadar iki yazar da tüketen-tüketilen ilişkisinin dışlayıcılığını “değer” kavramı üzerinden kabul etse de ikisinin bu dışlayıcılık ilişkisine bağladığı etkiler birbirine hiç benzememektedir. v. Heintschel-Heinegg, ancak ve ancak daha ağır suçun görüntüsüne uygun düştüğü sürece tam olarak bir normun diğerini tüketerek dışlayacağını; aksi takdirde tüketmeden söz edilemeyeceğini kabul etmektedir.72 Sarıtaş, “failin, ceza sorumluluğunu ortadan kaldıran bir sebeple, iddianamede sevk maddesi olarak gösterilen normlar nedeniyle cezalandırılamaması halinde, iddianamede yer verilen önceki hareketlerden dolayı cezalandırılması”nın söz konusu olabileceğini ileri 69 Puppe, NK-StGB Vor § 52 Rn. 8; Puppe, Idealkonkurrenz, s. 355. Aksi yönde bkz. v. Heintschel-Heinegg, BeckOK-StGB §52 Rn. 7 vd.; v. Heintschel-Heinegg, MüKo-StGB Vor §52 Rn. 31 vd.; Sternberg-Lieben/Bosch, Sch/Sch-StGB Vor §52 Rn. 102 vd.; Rissing-van Saan, LK-StGB Vor § 52 Rn. 89 vd. Tartışmanın detaylı olarak değerlendirmesi için bkz. Lackner/Kühl/Heger-StGB, Vor § 52 Rn. 28. Tek ilkenin (özel-genel) yeterliliği ile çok ilkenin (özel-genel, tüketen-tüketilen, asıl-ikincil) zorunluluğu arasındaki Türk ceza hukuku öğreti tartışması için ayrıca bkz. İçel, s. 176-177. 70 Bkz. Bernd v. Heintschel-Heinegg, “Zur Abgrenzung von Gesetzeskonkurrenz und Tateinheit,” Juristische Arbeitsbl tter (JA), 2009, N. 5, s. 392; v. HeintschelHeinegg, BeckOK-StGB §52 Rn. 8; v. Heintschel-Heinegg, MüKo-StGB Vor §52 Rn. 49. 71 Bkz. Sarıtaş, s. 627. 72 v. Heintschell-Heinegg, JA 2009, s. 392; v. Heintschel-Heinegg, BeckOK-StGB §8 Rn. 8, 14; v. Heintschel-Heinegg, MüKo-StGB Vor §52 Rn. 50.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1