163 TBB Dergisi 2023 (169) Süheyla Suzan GÖKALP poru hazırlanması gereken projelerdir. Proje sahibi, Yönetmeliğin Ek3’nde verilen Genel Format kapsamında başvuru yapmak zorundadır. Ek-2 kapsamındaki projeler ise Ek-1 kapsamı dışında bırakılan veya kapsam dışı değerlendirilen veya kanunen muafiyeti bulunan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesinin planlanması halinde, mevcut proje kapasitesi ve kapasite artışları toplamı ile birlikte projenin yeni kapasitesi Ek-2’deki listede belirtilen projelerdir. Bunlar için, ÇED Raporu hazırlanmasının gerekip gerekmediğine karar verilmek üzere ön inceleme ve değerlendirme yapılması gerekir. 1.2.Çevresel Etki Değerlendirmesi Süreci Sonunda Verilen Kararlar ÇED, kapsamında belli aşamaları içeren idari bir süreç olup, ÇED Komisyonu’nda faaliyetin konusuna göre değişik kurum ve kuruluşlardan gelen temsilcilerin görüşleri doğrultusunda faaliyetin çevresel etkileri değerlendirilmekte ve bir karara varılmaktadır. Neticede ÇED, faaliyet sahibine ve sorumlu idarelere faaliyetin “çevre üzerindeki etkilerinin” ne olacağını belirleyen ve yol gösterici olma iddiasındaki bir planlama aracı, ÇED Raporu ise, önerilen faaliyetin çevresel sonuçlarının değerlendirilmesini içeren bir belge olarak kabul edilmektedir. Yürürlükteki yasal düzenleme uyarınca da ÇED, yatırıma başlanabilmesi için Bakanlık dışındaki diğer kamu kurumları tarafından verilecek izin niteliğindeki idari işlemler öncesinde aranması gereken bir ön koşul (izin) olarak görülmektedir. Bu nedenle, ÇED Raporlarının bir kalkınma planının tasarımında ve geliştirilmesinde iklim direncinin uygun şekilde dikkate alınıp alınmadığına açıklık getirmesi önemlidir. Çevre Kanunu’nun 10. maddesinde düzenlenen “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez” hükmü de ÇED kararlarının tüm kamu kurumlarınca verilecek onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatlarına bile yön veren bir ön koşul olduğunu göstermektedir. Bu hüküm, ÇED Kararlarını çok önemli bir konuma yerleştirmiştir ve bu husus yargı kararlarında da açıkça vurgulanmıştır. Yönetmeliğe tabi projeler hakkında “ÇED Olumlu”, “ÇED Olumsuz”, “ÇED Gereklidir” veya “ÇED Gerekli Değildir” kararlarını verme yetkisi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakan-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1