Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

172 İklim Krizi Bağlamında ÇED Uygulamaları ve ÇED Yönetmeliği’ndeki Değişikliklerin Değerlendirilmesi rol raporlama çalışması yapan kuruluşların, söz konusu projeye ilişkin daha önceden ÇED Raporu hazırlama yetkisi verilen bu kuruluşlar olduğu hususu dikkate alınınca, projelerin inşaat dönemine ilişkin izleme, kontrol ve raporlama çalışmalarına yardımcı olacak raporlamaları yapmalarının kendi kendini denetleme anlamına geleceğini, bunun dolaylı denetimsizlik ortamı oluşturacağını, denetim mekanizmasının ÇED Raporunu hazırlayan kurum/kuruluştan bağımsız kuruluşlarca yapılması gerektiğini, aksi halde kamu eliyle denetimin zayıflatılmasının söz konusu olacağını belirtmiştir. Danıştay31 bu nedenle, önceki yürütmeyi durdurma kararında yer verilen gerekçelere ve mevzuata aykırı olan söz konusu düzenlemeyi hukuka uygun görmemiştir. İdare bu yürütmeyi durdurma (YD) kararında yer verilen gerekçelere dayanarak; söz konusu firmalarca yapılacak olan söz konusu faaliyetini; “projelerin başlangıç ve inşaat dönemine ilişkin süreçte komisyonca belirlenecek periyotlarda yatırım sürecinde kaydedilen gelişmelere ilişkin bilgilendirmeyi yapmak” şeklinde değiştirmiş, bunun üzerine Danıştay, daha önce yürütmesinin durdurulmasına karar verilen “izleme ve kontrol çalışmalarına yardımcı olacak raporlamaları yapmak” şeklindeki düzenlemesiyle aynı sonucu doğuracağını, “projelerin başlangıç ve inşaat dönemine ilişkin süreçte komisyonca belirlenecek periyotlarda yatırım sürecinde kaydedilen gelişmelere ilişkin bilgilendirmeyi yapmak” faaliyetinin denetim aşamasının başlangıç kısmını ve denetime esas altyapıyı oluşturduğuna karar vermiştir. 2022 tarihli yeni ÇED Yönetmeliği’nde “Yatırım Süreci İzleme” olarak bir başka tanım getirilmiştir. Bu tanıma göre: yatırım süreci izleme, gerçekleştirilmesi planlanan projeye dair “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı alındıktan sonra, proje ilerleme raporuna göre yapılan değerlendirmeleri ifade etmektedir. Proje ilerleme raporu ise; ÇED Olumlu kararı alındıktan sonra, komisyonca belirlenen periyotlarda yatırımın inşaat öncesine ve inşaat dönemine ilişkin kaydedilen gelişmeleri içeren raporu ifade etmektedir.32 ÇED Olumlu kararı 31 Danıştay On Dördüncü Dairesi’nin 02.02.2016 günlü, E:2015/592 sayılı YD kararı. 32 2022 tarihli ÇED Yönetmeliği’nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (ff) bendinde yer alan Proje İlerleme Raporu tanımında mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer alan “işletme sonrası” ifadesine yer verilmemesine yönelik düzenlemenin yürütmesinin durdurulması nedeniyle; Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca madde hakkında yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafın-

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1