190 İklim Krizi Bağlamında ÇED Uygulamaları ve ÇED Yönetmeliği’ndeki Değişikliklerin Değerlendirilmesi yakın tarihli ÇED Yönetmeliklerinde bu projelere, Yönetmeliklerin hem Ek-1 listesinde hem de Ek-2 listesinde yer verildiği (ki bu olumlu bir gelişme olarak değerlendirilmiştir), dava konusu düzenleme ile ÇED Yönetmeliğinin ülkemizdeki ilk uygulamalarında olduğu gibi, kırma-eleme-kurutma-yıkama-cevher hazırlama projelerine Yönetmeliğin Ek-1 listesinde yer verilmemesinin, çevreye olan etkilerinin bilimsel olarak ortaya konulması gerektiği sonucuna varılmıştır. Danıştay, mülga 1993, 1997, 2003 tarihli ÇED Yönetmeliklerinde, söz konusu projelerin, Yönetmeliklerin Ek-1 listelerinde yer almadığı, mülga 2008, 2013, 2014 tarihli ÇED Yönetmeliklerinde bu projelere hem Ek-1 listesinde hem de Ek-2 listesinde yer verildiğine, dava konusu Yönetmelikte ise söz konusu projelerin Ek-1 listesinden çıkarıldığına dikkat çekilmektedir.46 Bu itibarla Yüksek Mahkeme, söz konusu değişikliğin çevresel etkilerine yönelik bir rapor, uzman görüşü hazırlanmadan, buna yönelik somut bilgi-belge sunulmadan, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin Ek-2 listesinin 45. maddesinin (e) bendinde yer alan “Kırma, eleme, yıkama, kurutma ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler” projesine, Ek-1 listesinin 25. maddesinde yer verilmemesinde hukuka uyarlık bulmamıştır. SONUÇ Çalışmamızda 2022 tarihli ÇED Yönetmeliği ile getirilen bazı yeni kavram ve hükümler incelenmiştir ve Yönetmeliğin bazı hükümlerinin yürütülmesinin durdurulmasına dair Danıştay kararı ve gerekçeleri açıklanmıştır. Özellikle halkın katılımına ilişkin hükümler ile Sürdürülebilirlik Planı altında hazırlanması zorunlu hale getirilen planların daha kapsamlı olarak incelenmesi gerekmektedir. “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin Geliştirilmesi Projesi” kapsamında yer 46 Çevre, şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın internet sayfasında yer alan “Madencilik Faaliyetleri İle İlgili ÇED Süreçlerinde ve Görüş Taleplerinde Uygulanacak Usul ve Esaslar”ın 15. maddesinde kırma-eleme tesisleri için hazırlanan ÇED raporu ve/veya proje tanıtım dosyalarında, tesisteki toz kaynağı olan her bir ünitenin (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar) kapalı ortam içerisine alınması ile kapalı ortam içerisine alınan ünitelere toz indirgeme sisteminin (torbalı filtre/ pulvarize) kurulmasının taahhüt ettirilmesi gerektiği düzenlenmiştir. https:// ced.csb.gov.tr/madencilik-faaliyetlerininin-ced-surecinde-ve-gorus-taleplerindeuygulanacak-usul-ve-esaslar-haber-263451 (erişim tarihi, 19.11.2023)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1