249 TBB Dergisi 2023 (169) Hayriye ŞEN DOĞRAMACI lerinin tarımsal üretimde hâkim olduğu ülkeler bakımından elverişli bir model olduğu savunulur.11 Tarımsal alanda yaşanan gelişmeleri konu alan kanuni düzenlemeler bu alanda yaşanan gelişmeleri takip etmekte geç kalmıştır. Tarımsal üretim12 diğer bir deyişle sözleşmeli tarım ülkemizde 18 Nisan 2006 tarihli 5488 sayılı Tarım Kanunu’nun 13. maddesi ve bu maddeye dayanılarak hazırlanan 26 Nisan 2008 tarih ve 26858 sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konan Sözleşmeli Üretim ile İlgili Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te hüküm altına alınmıştır. Anılan yönetmelikte 05.09.2014 tarihinde önemli değişiklikler yapılmıştır. Güncel gelişmeler esas alınarak mevcut yönetmelik yürürlükten kaldırılmış 15.09.2023 tarih ve 32310 sayılı Resmî gazetede yayımlanan “Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik”13 yürürlüğe konulmuştur. Tarım Kanunu’nun “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinin “h” bendinde tarımsal üretim şu şekilde tanımlanmıştır. “Üretici ve yetiştiriciler ile diğer gerçek ve tüzel kişilerin karşılıklı menfaat esaslarına dayalı yazılı akitlerle yürütülen tarımsal üretim şekli”. Benzer bir tanıma yönetmelikte de yer verilmiştir. Anılan Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4. maddesinin “t” bendine göre, “Tarımsal üretim: Toprak, su ve biyolojik kaynaklar ile birlikte tarımsal girdiler kullanılarak yapılan bitkisel, hayvansal, su ürünleri, mikroorganizma ve enerji üretimini, ifade eder. 11 Özçelik/Turan/Tanrıvermiş, s. 1; Teoman/Tartıcı, s. 174; Tarımsal üretimin eleştirisi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. Aydın, s. 98-99; Teoman/Tartıcı, s. 174-175. 12 Tarımsal üretimin kanun ve yönetmelik çerçevesinde düzenlenmesi nispeten yeni olmakla birlikte konu ilişkin ilk düzenlemeler çeşitli tarihlerde çıkarılan tebliğler aracılığıyla olmuştur. Türkiye’de sözleşmeli üretimle ilgili ilk düzenleme, 30 Haziran 1996 tarih ve 22682 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe giren “Sözleşmeli Tarımsal Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ”le yapılmıştır. Ardından 1 Ağustos 1998 tarih, 23420 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan “Sözleşmeli Ürün Yetiştiriciliği ile İlgili Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile yeni bir düzenleme yapılmıştır. Bu tebliğlere göre yapılması beklenen sözleşmeli üretime, 27 Şubat 1999 tarih, 23624 sayılı Resmî Gazetede yayınlanan “Hayvancılığın Geliştirilmesi Hakkında Kararın Uygulama Esasları Tebliği” ile yeni bir boyut kazandırılmıştır. 2 Haziran 2000 tarih ve 24067 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan 2000/467 sayılı Bakanlar Kurulu kararı ile “Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Tebliğ” de 1999 tarihli tebliğdeki yapı korunarak ilaveler yapılmıştır. 13 Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik çalışmanın devamında yalnızca yönetmelik şeklinde anılacaktır.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1