261 TBB Dergisi 2023 (169) Hayriye ŞEN DOĞRAMACI 2. Tarafların Hak ve Yükümlülükleri a. Üreticinin Hak ve Yükümlülükleri Tarımsal üretim sözleşmesinde üreticinin asli edim yükümlülüğü sözleşme konusu ürünün üretilmesi ile üretilen ürünün zilyetliğinin devridir. Üretim yükümlülüğü aslen üreticidedir. Üreticinin borcunu gereği gibi ifa ettiğinden söz edilebilmesi için üretim sürecini takiben ürünün zilyetliğinin devri gerekir. Zilyetliğin devrine ilişkin her türlü yolla zilyetliğin nakli mümkündür. Zilyetliğin devri, devre konu şeyin her türlü ayıptan ari olarak devrini ifade eder. Ayıp, sözleşme konusu şeyde bulunması gereken vasıfların bulunmaması veya vaadedilen vasıfların eksik olmasıdır.34 Tarımsal üretim sözleşmesinde sözleşmenin konusunu her ne kadar gelecekte elde edilecek bir şey oluşturuyorsa da taraflar sözleşme konusu ürünün vasıflarını sözleşme ile mümkün olduğunca ayrıntılı bir şekilde belirlemeyi tercih eder. Bu nedenle zilyetliği devredilecek ürünün her şeyden önce sözleşmede belirtilen kurallara uygun olması gerekir. Bunun yanı sıra, sözleşme konusu ürünün gereği gibi ifa edilmiş olduğundan söz edilebilmesi için ürünün ticari değerini etkileyecek, ürünün yapısını bozacak eksikliklerin sözleşme konusu üründe bulunmaması gerekir. Ayıp olarak nitelendirilen bir durumun üreticinin hatalı veya hileli davranışlarının sonucu olması arasında bir fark yoktur. Çünkü üreticinin ayıbı bilip bilmemesi onun ayıptan doğan sorumluğunu ortadan kaldırmaz.35 Borcun gereği gibi ifa edildiğinden söz edilebilmesi için borç konusu şeyin ayıplı olarak ifa edilmemesinin yanı sıra, ifanın borç konusu şeye uygun olarak yapılması gerekir. Borcun ifasının kararlaştırılandan farklı bir şeyle yapılması hali aliud olarak adlandı34 Aral/Ayrancı, s. 154; M. Alper, Gümüş, Özel Hükümler-Kısa Ders Kitabı, 2017, s. 63; Kılıçoğlu, Özel Hükümler, s. 74; Rona Serozan/Başak Baysal/Keremcem Sanlı, Borçlar Hukuku Özel Bölüm, İstanbul, 2018, s. 195; Cevdet Yavuz/Faruk Acar/ Burak Özen, Türk Borçlar Hukuku Özel Hükümler, İstanbul, 2022, s. 141; Wenzel, s. 57; Zevkliler/Gökyayla, s. 119. 35 Aral/Ayrancı, s. 164; Gümüş, Özel Hükümler, s. 71; Kılıçoğlu, Genel Hükümler, s. 75.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1