265 TBB Dergisi 2023 (169) Hayriye ŞEN DOĞRAMACI neleri, sulama ve tarımsal kredilerdir. Hayvansal üretimde de girdiler bitkisel üretimle paralellik arz etmektedir. Hayvansal üretimde başlıca girdiler, yem, ilaç, daimî olmayan çoban ücreti, veteriner ücreti, tohumlama ücreti, hayvan sigortası vb’dir.40 Tarım Kanunu’nda ve yürürlükteki yönetmelikte üretimde kullanılacak girdilerle ilgili ayrıntılı bir hükme yer verilmemiştir. Ancak bir önceki yönetmelikte üretimde kullanılacak girdiler üç farklı fıkrada hüküm altına alınmıştı. Bu düzenlemede girdilerin finanse edilmesinde Uruguay Turu Tarım Anlaşması (UTTA)41 da hedeflenen tarımsal üretimin liberalleşmesi amacı doğrultusunda tarım girdilerinin sağlanması konusunda Devlet’in tekeli sona ermiş, sermaye-çiftçi ilişkisi kurulmaya başlamıştır.42 Bir önceki yönetmeliğin 5. maddesinin 4. fıkrasının “e” bendinde sözleşmede yer alan girdiler, bunların fiyatı ve tutarı ve temin şekli ile ilgili bilgilere yer verileceğine işaret edilmiştir. Anılan fıkra hükmü şu şekildedir: e) Üretim faaliyetlerinin başlangıcından ürünün teslimine kadar olan dönemlerde, her ürün ve üretim faaliyetlerinin kendi özellikleri gereği olarak, üretimin her evresinde gerekli olacak ana madde, yardımcı madde, malzeme ve teçhizat gibi girdilerin, nakdi avansın veya kredilerin; birim fiyatı, tutarı, temin şekli, teslimi, ödeme şekli ve zamanının, sözleşmede gösterilmesi gerekir. Anılan fıkrada girdileri hangi tarafın karşılayacağı belirtilmemiştir. Bu husus taraflarca sözleşmede belirlenecektir. Girdilerin ve nakdi avansın alıcı tarafından karşılanması halinde alıcı her türlü girdi ve nakdi avansın bu sözleşmeli üretimin yapılacağı yerin dışında kullanılamayacağı hususunun sözleşmede kararlaştırılmasını talep edecektir. Söz konusu husus bir önceki yönetmeliğin 5. maddesinin 4. fıkrasının “f” bendinde ifade edilmiştir. 40 Mecbure Aslan/İsmet Boz, “Doğrudan Gelir Desteğinin Tarımsal Amaçlı Kullanımını Etkileyen Faktörler” Tarım Ekonomisi Dergisi, C. 11, S. 2, s. 2005, s. 64. 41 Dünya Ticaret Örgütü (WTO) önderliğinde Uruguay Turu Tarım Anlaşması (UTTA), 1986 yılından başlayan uzun ve çetin pazarlıklar sonucunda, 1993 yılında imzalanabilmiş ve 1994 başından itibaren yürürlüğe girmiştir. Türkiye’nin de imzacı ülkeler arasında bulunduğu UTTA, “mukayeseli üstünlükler temelinde gelişen bir dünya tarım ticareti yapısı” meşruiyet temeli altında, tarımsal üretim ve ticaret koşullarının liberalize edilmesini hedeflemiştir: Aktaş/Altıok/Songur, s. 59. 42 Aktaş/Altıok/Songur, s. 60; Kılıç/Bor, s. 115; Teoman/Tartıcı, s. 172.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1