283 TBB Dergisi 2023 (169) Sarp GÜMÜŞ Kamu ihale sürecinde idare tarafından teminatın istendiği zamana göre risk, kamu ihale sözleşmesi henüz imzalanmadan gerçekleşme ihtimali olan bir risk olabileceği gibi, kamu ihale sözleşmesinin akdedilmesinden sonra sözleşmenin ifası aşamasında gerçekleşme ihtimali olan bir risk de olabilir. Kamu ihale sözleşmesi henüz imzalanmadan gerçekleşmesi muhtemel ve kanunla belirtilen risklerin garanti altına alınması için idare tarafından istenen teminatlara binaen verilen teminat mektupları geçici teminat mektupları; sözleşme imzalandıktan sonraki risklerin garantisi olarak istenen teminat mektupları ise kesin teminat mektupları adını alır. Öte yandan yine sözleşmenin akdedilmesinden sonra idare tarafından yükleniciye işin görülmesi için gelecekte hakedişlerinden kesinti yapmak üzere ödenen tutarın garantisi olarak avans teminat mektupları da istenebilir. Her bir teminat mektubunun garanti altına aldığı riskin kanunda belirtilen hallerde gerçekleşmesiyle birlikte idare, garantör bankaya başvurarak bir ödeme talebinde bulunur. Bu ödeme talebinin hukuka uygun olması gerekmekle birlikte özellikle idareye hitaben düzenlenen ve Kamu İhale Kurumu tarafından standart olarak belirlenen teminat mektuplarının “ilk talepte” ödeme kaydı içermesi sebebiyle banka kural olarak ödeme yapmaktan kaçınamaz.1 Bu durum da teminat mektubu ilişkisinde lehtar konumunda olan istekli veya yüklenicilerin zarara uğramasına yol açabilir. Dolayısıyla hangi durumlarda teminat mektuplarının ödenmesinin talep edilebileceği ve yapılan ödeme akabinde bu tutarın gelir olarak kaydedilebileceğinin titizlikle incelenme1 Kamu ihale sürecinde idareye sunulan teminat mektuplarının şekli ayrı bir önemi haiz olup istekli veya yüklenicilerin idareye verecekleri teminat mektuplarının Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenen kapsam ve şekle aykırı olması halinde bu kimselerin teminatları geçersiz sayılarak bu kimseler ihale dışı bırakılmakta; teklifleri geçersiz sayılmaktadır. Bu konuyla alakalı Kamu İhale Kurulu’nun vermiş olduğu bir kararda: “Geçici teminat mektubunda standart formda geçen “4734 sayılı Kanun ve” ibaresine yer verilmemesi, söz konusu teminat mektubunun Kamu İhale Kurumu tarafından düzenlenen standart forma uygun olmadığı anlamına gelmekte olup söz konusu isteklinin teklifinin değerlendirme dışı bırakılması gerekir” ifadeleri (03.07.2013 tarih ve 2013/UH.I-2763 sayılı karar); bir başka kararda “Geçici teminat mektubunda ticaret unvanı yazılırken şirket türüne ilişkin ibareye yer verilmemesi esaslı bir eksiklik olup ilgili isteklinin değerlendirme dışı bırakılması gerekir” ifadeleri (19.02.2014 tarih ve 2014/UH.III-994 sayılı karar); başka bir kararda “Geçici teminat mektubunda her şeyin doğru ama ihale kayıt numarasının (İKN) yanlış olması durumunda da mektup reddedilir” ifadeleri yer almıştır (26.08.2015 tarih ve 2015/UY.II-2347 sayılı karar). (Kararlar için bkz. https://ekap.kik.gov.tr)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1