285 TBB Dergisi 2023 (169) Sarp GÜMÜŞ pabilecek kapsamda belirli ekonomik gücü olanların ihaleye katılmalarını sağlamak, yaptırım aracı olarak kullanmak, tekliflerin daha ciddi bir şekilde hazırlanmasını sağlanmak, ihaleye fesat karıştırılmasını önlemek gibi çeşitli amaçlara hizmet eder.3 Geçici teminatın oranı, KİK m. 33 hükmüyle belirlenmiş olup ilgili madde hükmü uyarınca ihalelerde teklif edilen bedelin yüzde üçünden az olmamak üzere istekli tarafından verilecek tutardır. Maddede kanun koyucu tarafından geçici teminata ilişkin sabit bir oran yerine asgari bir oran belirlenmiş olması isabetli olup bu hüküm, tekliflerin gizlenmesi esasına hizmet eder. Zira geçici teminata ilişkin sabit bir oran belirlenmiş olsaydı, isteklilerin birbirlerinin tekliflerini gösterilen teminata bakarak öğrenmelerinin önü açılmış ve bu sebeple tekliflerin gizliliği ilkesi zedelenmiş olurdu.4 görülmüştür. Danışmanlık hizmet ihaleleri, hizmet alımı ihalelerinin bir türünü oluşturmaktadır. Bununla birlikte, diğer hizmet alımı ihalelerine göre danışmanlık hizmetlerinin niteliğinin farklılık arz etmesi sebebiyle bunlar Kanunda ayrı bir kısımda düzenlenmiş ve farklı hükümlere tabi kılınmıştır. Örneğin uygulanacak ihale usulü açısından danışmanlık hizmet alımları farklılık arz eder. (Yasin Sezer/R. Emre Kalkan/M. Emre Şahin, Kamu İhale Hukuku Dersleri, Ankara, 2017, s. 44.) Kanun koyucu bu türden ihaleleri KİK m.48’de belirtmiştir. İlgili maddeye göre: “Mimarlık ve mühendislik, etüt ve proje, harita ve kadastro, her ölçekte imar planı, imar uygulama, ÇED raporu hazırlanması, plan, yazılım geliştirme, tasarım, teknik şartname hazırlanması, denetim ve kontrolörlük gibi teknik, mali, hukuki veya benzeri alanlardaki hizmetler, danışmanlık hizmet sunucularından alınır.” Geçici teminat alınmasına gerek olmayan ikinci durum ise KİK m. 22’de düzenlenmiş olup doğrudan teminle yapılan alımlar hakkındadır. Doğrudan teminle yapılan alımlarda da teminat alınmasına gerek yoktur. Burada da amaç, katılımı artırarak ihalenin yapılmasında kolaylık sağlanmasıdır. Doğrudan teminle alım ile ilgili olarak bkz. Mustafa Atuğ/Mustafa Taytak, “Kamu Satın Alımları Kapsamında Doğrudan Temin Uygulamalarının Değerlendirilmesi ve Bir Vaka Analizi”, Sayıştay Dergisi, C. 29, S. 110, s. 91 vd. Doğrudan temin usulü, bir ihale usulü olmaktan çıkarıldığından artık bu alımlarda herhangi bir teminat da doğal olarak aranmayacaktır. (4964 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 15.08.2003 tarihli Resmî Gazete, No: 25200) 3 Mehmet Aksoy, “Kamu Alımlarında Teminatlar, İrat Kaydı, Güncelleme Sorunu ve Çözüm Önerileri”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 10, S. 2, s. 393421. 4 Gizlilik, ihale sürecinin objektif ve hukuka uygun bir şekilde işlemesi bağlamında getirilen sınırlı ve belirli konularda düzenlenmiş bir ilkedir. Tekliflerin gizliliği ilkesi de gizlilik ilkesinin bir sonucudur ve isteklilerin tekliflerini İdareye verirken birbirlerinin tekliflerini görmemeleri ve idarenin de bu teklifleri teklif zarfları açılana kadar bilmemesi anlamına gelir. Bkz. A. Esin Sancar, “4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 5. maddesinde Yer Alan Temel İlkelerin Değerlendirilmesi”, Mevlâna Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 2, S. 2, s. 165 vd.; Ozan Can, Kamu İhale Hukuku, Ankara, 2018, s. 40; Aksoy, s. 396. Ayrıca belirtmek gerekir ki, Te-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1