307 TBB Dergisi 2023 (169) Sarp GÜMÜŞ Yüklenici, kamu ihale sözleşmesiyle beraber yüklendiği edimi yerine getirmezse idarenin yüklenicinin temerrüdü sebebine dayanarak sözleşmeyi feshetme hakkı doğar. Yüklenicinin bu davranışında iki tip edim yükümüne aykırılık söz konusu olup söz konusu aykırı davranış hem gereği gibi ifa etmemeyi hem de süresinde ifa etmeme de dahil hiç ifa etmemeyi kapsar.44 Günlük ceza gerektiren borca aykırılık halleri, edimin ifasına engel teşkil etmiyorsa, feshin gerekçesi olamaz. Ancak dürüstlük kuralları gereğince, günlük ceza gerektiren borca aykırılık halleri, edimin ifasına engel teşkil eder niteliğe gelmiş ise artık günlük ceza kesmek yerine sözleşmenin feshi yoluna gidilmesi daha uygun bir davranış olur.45 Öte yandan, yüklenicinin iş programına uymaması veya işe hiç başlamaması da kötü ifa ve yanlış ifa da sözleşmenin feshi için geçerli sebeplerdir.46 İhale dokümanını oluşturan teknik şartname ile varsa genel ve özel şartnameler kamu ihale sözleşmesinin bir parçası olarak karşılıklı edimlerin yerine getirilmesinde tarafların yükümlülüklerini belirler.47 Yüklenici, bu şartnameler doğrultusunda akdettiği sözleşmeyi tam ve gereği gibi yerine getirmekle yükümlüdür. Bu yükümlülüğüne uymadığı takdirde yüklenici borca aykırı davranmış olur. Borçlunun borcuna aykırı davranması sonucunda alacaklı, kural olarak borçluyu temerrüde düşürür. Alacaklı, TBK m. 117/I’e göre bunu borçluya ihtarıyla yapar. Bu hükme paralel bir şekilde KİSK m. 20’ye göre de alacaklı konumunda olan idarenin, yükleniciyi temerrüde düşürebilmesi için ihtarda bulunması gerekir. Belirli vadeli borçlar bakımından ise Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun Türk Borçlar Kanunu sisteminden ayrıldığı görülür. Ortada belirli vadeli bir borç olsa bile KİSK m. 20 lafzından, yüklenicinin temerrüde düşürülebilmesi için ihtarın gerektiği anlaşılır. Bu ihtar, herhangi bir şekle bağlı olmamakla birlikte gerekçeli olmalı ve ispat hukukunda kolaylık sağlaması açısından noter vasıtasıyla yapılmalı44 Bilir, s. 111. 45 D. Ali Demirboğa, Kamu İhale Sözleşmesinin Feshi, Ankara, 2013, s. 131. 46 Yusuf Uslu: “Yapım İşlerine İlişkin Sözleşmelerin Feshi ve Hukuki Sonuçları”, s. 45. Kamu İhale Kurumu Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Ankara, 2006. Bu durumda hem KİSK m. 20/a, hem de TBK hükümleri uygulama alanı bulur. (Bilir, s. 112); Ayrıca bkz. Yaşar Gök, Yapı İşleri ve Hakediş Uygulaması, Geliştirilmiş ve Güncelleştirilmiş 2. Baskı, Ankara, 2002; Memmedzade, s. 362; Zorba, s. 3. 47 Sezer/Kalkan/Şahin, s. 31; Demirboğa, s. 131.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1