Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

330 Anonim Şirketlerde Kuruluştan Sonra Devralma İşlemlerinin (TTK m. 356) Örtülü Sermaye İadeleri Bakımından Değerlendirilmesi Bu çalışmanın konusunu; TTK’nın 356. maddesinde düzenlenen kuruluştan sonra devralmaya ilişkin işlemlerin, örtülü sermaye iadesine sebep olduğu hâller ile TTK m. 356 ve m. 480/3 hükümlerinin birlikte değerlendirilerek ele alınması oluşturmaktadır. Bu bağlamda öncelikle TTK m. 356 düzenlemesi hakkında bilgi verilmiştir. Çalışmanın ilerleyen bölümünde ise sermayenin iadesi yasağı ve örtülü sermeye iadesi kavramı incelenmiştir. Son bölümde ise, kuruluştan sonra devralmaya ilişkin işlemlerin örtülü bir sermaye iadesine sebep olduğu hâller hem hükümlerin uygulanması hem de hukuki sonuçları açısından ayrı ayrı ele alınmıştır. Ayrıca çalışmanın ilgili bölümlerinde hükümlerin mukayeseli hukukta nasıl düzenlendiği de açıklanmıştır. I. TTK 356. MADDE HÜKMÜNE GENEL BAKIŞ VE HÜKMÜN AMACI TTK’nın 356. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında şirketin tescilinden itibaren iki yıl içinde bir işletmenin ve aynın devralınması veya kiralanmasına ilişkin olarak koruyucu düzenlemeler yer almaktadır. Buna göre; “Şirketin tescilinden itibaren iki yıl içinde bir işletme veya aynın, sermayenin onda birini aşan bir bedel karşılığında devralınmasına veya kiralanmasına ilişkin sözleşmeler, genel kurulca onaylanıp ticaret siciline tescil edilmedikçe geçerli olmaz. Bu sözleşmelerin onaylanmasından ve tescilinden önce, bunların ifası amacıyla yapılmış olan ödemeler dâhil, her türlü tasarruf geçersizdir. Genel kurul kararını vermeden önce, yönetim kurulunun istemi üzerine şirketin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesince atanacak bilirkişi, şirket tarafından devralınacak ya da kiralanacak işletme ve ayınlara değer biçer. Rapor resmî nitelik taşır”. Görüldüğü üzere şirketin tescilinden itibaren iki yıl içerisinde bir aynın devralınmasında veya kiralanmasında TTK’nın 356. maddesine uyulmadığı takdirde ilgili sözleşme geçersizdir. Bu bağlamda şirketin tescilinden itibaren iki yıl içinde bir işletme veya aynın devralınmasına ilişkin sözleşmelerin genel kurul tarafından onaylanması ve ticaret siciline tescil edilmesi gerekmektedir. İlgili sözleşmenin geçerliliği bakımından genel kurul kararı ve ticaret siciline tescil yeterli değildir. Bununla birlikte hükmün ikinci fıkrasında şirketin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesince atanacak bilirkişilerin devralınacak veya kiralanacak ayınlara değer biçmesi gerekmektedir. Hükmün dördüncü fıkrasında ise düzenlemeye bir istisna getirilmiş olup şirketin işletme konusunu oluşturan veya cebrî

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1