341 TBB Dergisi 2023 (169) Munise Seray GÖNCÜ DÖNER Bununla birlikte anonim şirketin hakimiyetinde yer alan bağlı ortaklıklar ve işletmeler de bazı durumlarda hükmün kapsamında bulunabilir. Bu durum ancak; ilgili ortaklığın veya işletmenin anonim şirket adına hareket etmesi ve sözleşmenin sanki anonim şirket ile yapılmış gibi etkiler doğurması hâlinde mümkündür.50 Başka bir anlatımla yapılan sözleşmenin anonim şirket tarafından yapılan sözleşmeye eş değer kabul edilebildiği durumlarda bağlı ortaklıkların veya işletmelerin yaptığı sözleşmeler bakımından da TTK m. 356 uygulama alanı bulacaktır. Çünkü burada anonim şirket adına hareket edilmekte ve sözleşme etkilerini, anonim şirketin malvarlığı üzerinde göstermektedir. TTK m. 356’nın mehazını teşkil eden AktG § 52 düzenlemesinde sözleşmenin, bir aynı veya işletmeyi devreden veya kiraya veren tarafında sadece kurucular ve sermayenin en az yüzde 10’una sahip olan pay sahipleri yer almaktadır.51 AktG § 52 uyarınca bu kişiler dışında kalan pay sahipleri veya üçüncü kişilerle yapılan sözleşmeler hükmün kapsamında yer almamaktadır.52 Kurucular ise herhangi bir oran aranmaksızın hükmün kapsamındadır. Hukukumuzda ise mehaz Alman hukukundan farklı olarak sözleşmenin bir aynı veya işletmeyi devreden veya kiraya veren tarafı bakımından bir sınırlandırma yapılmamıştır. Bu bağlamda anonim şirketle, şirketin tescilinden itibaren iki yıl içinde bir işletme veya aynın, sermayenin onda birini aşan bir bedel karşılığında devralınmasına veya kiralanmasına ilişkin sözleşme yapan herkes hükmün kapsamında yer almaktadır. Kanun koyucu burada hükmün kapsamını pay sahipliği sıfatı ile sınırlamamıştır. Dolayısı ile pay sahibi olmayan kişiler de hükümde yer alan sözleşmeler bakımından hükmün kapsamındadır. Ayrıca pay sahipleri de sermayenin ne kadarına sahip olduklarına bakılmaksızın TTK m. 356 düzenlemesine tabidir. Yine hüküm kuruculara da uygulanacak olup işlem tarihinde pay sahibi olup olmamaları önem taşımamaktadır. İnceleme konumuz kapsamında sözleşmenin bir tarafını pay sahiplerinin oluşturduğu durumlar özellik arz etmektedir. Zira işlemin tarafının kim olduğu, hükmün uygulanabilirliği açısından önem arz 50 Pentz, AktG § 52, Rn. 15. 51 BeckOGK/Heidinger, AktG § 52, Rn. 25; Hölters/Weber/Solveen, AktG § 52, Rn. 6; Pentz, AktG § 52, Rn. 15. 52 Henssler/Strohn GesR/Vetter/Schulenburg, AktG § 52, Rn. 3; Pentz, AktG § 52, Rn. 15; BeckOGK/Heidinger, AktG § 52, Rn. 825.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1