Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

342 Anonim Şirketlerde Kuruluştan Sonra Devralma İşlemlerinin (TTK m. 356) Örtülü Sermaye İadeleri Bakımından Değerlendirilmesi etmese de meydana getirebileceği sonuçlar bakımından önemlidir. Bazı durumlarda üçüncü taraflarla yapılan sözleşmeler de pay sahibine atfedilebilmektedir. Özellikle pay sahibi ile ilişkili kişiler bu kapsamda değerlendirilmelidir. Bunun sonucu olarak da pay sahibi ile ilişkili üçüncü kişilerle yapılan işlemler, hukuki sonuçları bakımından, pay sahibi ile yapılmış gibi değerlendirilmelidir. Bununla birlikte yapılan sözleşmenin pay sahibine atfedilebilmesi için, bu kişi ile yapılan sözleşmenin, pay sahibinin yararına olması gerekir. Bu şekilde gerçekleşen işlemlerde, sözleşmenin tarafı üçüncü bir kişi olsa dahi pay sahibi ile eşit kabul edilmelidir.53 Örneğin, pay sahibinin hâkim şirket olması durumunda bağlı şirketlerle yapılan sözleşmeler ile pay sahibinin ailesi ile yapılan sözleşmeler, diğer şartların da bulunması durumunda, pay sahibi ile yapılmış gibi hukuki sonuçları meydana getirmelidir.54 Ancak daha önce de belirttiğimiz gibi bu işlemin pay sahibine atfedilebilmesi için bu işlemden pay sahibinin ekonomik bir kazanç elde etmesi gerekmektedir.55 Mukayeseli hukuk bakımından Avusturya hukukunda bu husus açıkça hükme bağlanmıştır. İlgili öAktG § 45/1 düzenlemesine göre; bir kurucunun ana şirket olması ve bağlı şirketle yapılan sözleşmeler ve bir kurucunun yakın akrabaları kuruculara eşdeğer sayılır. Ancak belirtmek gerekir ki, Avusturya hukuk öğretisinde ilgili düzenleme dar kapsamlı olması sebebiyle eleştirilmektedir.56 Hükmün Zamansal Kapsamı İşletme veya aynın devralınması veya kiralanmasına ilişkin TTK m. 356 hükmü yalnızca şirketin ticaret siciline tescilinden sonraki ilk iki yıl içinde akdedilen sözleşmeleri kapsamaktadır. İki yıllık süre tescil gününden başlamaktadır. 53 Walter Bayer, Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, 5. Auflage, (Herausgegeben von: Wulf Goette/Mathias Habersack/Susanne Kalss), München, 2019, AktG § 57, Rn. 112; Peter Doralt/Martin Winner, Münchener Kommentar zum Aktiengesetz, 5. Auflage, (Herausgegeben von: Wulf Goette/Mathias Habersack/ Susanne Kalss), München, 2019, AktG § 57, Rn. 375. 54 Pentz, AktG § 52, Rn. 15; Hölters/Weber/Solveen, AktG § 52, Rn. 6; BeckOGK/ Heidinger, AktG § 52, Rn. 26. 55 Bayer, AktG § 57, Rn. 112. 56 Wendt, AktG § 52, Rn. 84.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1