364 Anonim Şirketlerde Kuruluştan Sonra Devralma İşlemlerinin (TTK m. 356) Örtülü Sermaye İadeleri Bakımından Değerlendirilmesi rine şirketin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesince atanacak bilirkişinin, şirket tarafından devralınacak ya da kiralanacak işletme ve ayınlara değer biçmesi de gerekmektedir. İlgili hükmün başlıca amacını ayni sermaye getirilmesine ilişkin hükümlerin dolanılmasının önlenmesi oluşturmaktadır. Hüküm bu bağlamda sermayenin eksiksiz bir şekilde oluşturulmasına katkı sağlamaktadır. Hükmün bu şekilde sermayenin korunmasına ilişkin işlevi de göz önüne alındığında şirket malvarlığının korunması ilkesine hizmet ettiği açıktır. Anonim şirketle sözleşme yapan herkes hukukumuz bakımından TTK m. 356 hükmünün kapsamında yer almaktadır. Bu açıdan Kanun koyucu herhangi bir sınırlama yapmamıştır. Çalışma konumuz kapsamında ise işlemin bir tarafının pay sahibi olduğu hâller özel önem taşımaktadır. Zira bu durumlarda örtülü bir sermaye iadesi söz konusu olabilmektedir. Sermayenin iadesi yasağı; Türk Ticaret Kanunu’nun 480. maddesinin üçüncü fıkrasında; “Pay sahipleri sermaye olarak şirkete verdiklerini geri isteyemezler” şeklinde düzenlenmiştir. İlgili yasağın şirket malvarlığı bakımından kapsamı hukukumuz bakımından son derece tartışmalı bir konudur. Kanaatimizce sermayenin iadesi yasağı, hukuka uygun dağıtımlar haricinde, ortaklığın tüm malvarlığından yapılan dağıtımları kapsamaktadır. Sermayenin iadesi yasağına aykırılık malvarlığından örtülü bir aktarım sonucu da gerçekleşebilmektedir. Örtülü aktarımlarda; şirket tarafından pay sahibine ödeme yapılması konusunda alınmış bir karar bulunmamakta görünüşte geçerli bir hukuki işlemin örtüsü altında pay sahibine gizli bir şekilde hukuka aykırı aktarım yapılmaktadır. Ancak pay sahibi ile şirket arasındaki her hukuki ilişki elbette ki örtülü bir sermaye iadesi anlamına gelmemektedir. Bu açıdan pay sahibi ile şirket arasında yapılan hukuki işlem ile sermayenin örtülü olarak iade edildiğinin kabulü için; şirketle yapılan hukuki işlem ile pay sahibine veya ona yakın kişiye maddi bir yarar aktarımı yapılması ile edimler arasında bir dengesizliğin bulunması gerekmektedir. Ayrıca şirket ile yapılan hukuki işlem nedeniyle pay sahibi, pay sahipliği sıfatı dolayısıyla birtakım farklı avantajlar elde ediyor ise, sermayenin iadesi yasağı ihlal edilmiş olmaktadır. Pay sahibi ile anonim şirket arasından kuruluştan sonra devralmaya ilişkin sözleşmeler yoluyla da örtülü sermaye iadesi gerçekleşebilir. Bu şekilde örtülü sermaye iadesine sebep olan hâller şunlardır;
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1