371 TBB Dergisi 2023 (169) Gözde MURTAZ - Özgür AKPINAR ğıyla yapılmaya çalışılmış, ancak temel hak ve hürriyetlerin Anayasa uyarınca yalnızca kanunla sınırlandırılabilmesi mümkün olduğundan bu uygulama sıkça tartışma konusu edilmiş ve yargı mercileri tarafından dikkate alınmamıştır. Bu sebeple 2016 yılında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nda değişiklik yapılarak Genel Şartlara kanuni dayanak kazandırılmaya çalışılmış ancak değişiklik, muhtelif gerekçelerle Anayasa’ya aykırı bulunarak iptal edilmiştir. Bunun üzerine 09.06.2021 tarihli ve 7327 sayılı Kanun ile m.90 tekrar değiştirilerek tazminat hesaplamalarına dair birtakım temel kriterler kanun düzeyinde belirlenmiştir. Değişiklik ile tazminatlara dair temel çerçeve çizilmiş ve Genel Şartlar ile tazminat hesaplamalarına ilişkin genel kurallar düzenlenmiş; ancak bu düzenleme de Anayasa Mahkemesi’nin 29.12.2022 gün, 2021/82 E. ve 2022/167 K. no.lu kararı ile iptal edilmiştir. Çalışmamızın amacı, zorunlu trafik sigortası tazminat sisteminde yapılan değişikliklerin hukuki mahiyetini tartışarak kişi hakları üzerindeki yansımasının incelenmesi, bu şekilde anılan sigortanın önemi ile yürürlüğe koyulan düzenlemelerin avantaj ve dezavantajlarıyla uygulamaya etkilerinin ortaya koyulmasıdır. Bu bağlamda çalışmamızda, iptal kararına kadar olan süreç değerlendirilmiş, iptal kararı ve etkilerine, bunların müstakil bir çalışma konusu olduğu değerlendirilerek yer verilmemiştir. I. ZORUNLU TRAFİK SİGORTASININ GENEL YAPISI Zorunlu trafik sigortası temelde 20.04.1959 tarihinde imzalanan “Motorlu Taşıtlar Zorunlu Malî Sorumluluk Sigortasına İlişkin Avrupa Sözleşmesi” (Avrupa Sözleşmesi) ne2 dayanmaktadır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası m.90 hükmü doğrultusunda sözleşme, 04.11.1999 tarihli ve 4477 sayılı “Motorlu Taşıtlar Zorunlu Malî Sorumluluk SiResmî Gazete’de yayımlanan değişikliklerle toplam üç kez değişikliğe uğratılmıştır ve halihazırda da yürürlüktedir. 2 Orijinal adı: “European Convention on Compulsory Insurance against Civil Liability in respect of Motor Vehicles”, Strasbourg, 20.IV.1959. Anılan sözleşme, 20.04.1959 tarihinde üye ülkelerin imzasına açılmış olup 26.06.1974 tarihinde Hükümetimiz tarafından bazı maddelere çekince koyularak imzalanmıştır. Sözleşmenin tam metni için bkz. https://inhak.adalet.gov.tr/Resimler/Dokuman/2712020104006029_ing.pdf (Erişim: 09.10.2022) https://inhak.adalet.gov. tr/Resimler/Dokuman/2712020103906029_tur.pdf (Erişim: 09.10.2022)
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1