387 TBB Dergisi 2023 (169) Gözde MURTAZ - Özgür AKPINAR lanılmaya başlandığı görülmektedir. Piyasa araştırması, 2015 yılında yürürlüğe giren Genel Şartlarda yer alan değer kaybı hesaplama formülünde, aracın piyasa değerinin tespiti için kullanılmış olup bilimsel gerçeklikten uzak ve tutarsız sonuçlar verdiği için gerçek zararın tespitinde kullanılmasının mümkün olmadığı açıkça ortaya çıkmıştır. Zira, bu yöntem, hiçbir resmî bilgiye ya da bilimsel dayanağa sahip olmayan, araç alım satımı ile ilgili ilanların yer aldığı ve bu alanda birçok kişi tarafından referans kabul edilen çeşitli internet sitelerinden, araçla aynı özellikte olmayan ancak “benzer” birtakım niteliklere sahip araçların, yine bu internet sitelerinde gösterilen ortalama fiyatı esas alınarak “kanaatle” belirlenmesi şeklindedir. Yani bu yöntemle aracın kaza öncesi ve kaza sonrası değerinin açık ve net şekilde tespit edilmesi imkânı bulunmamaktadır. Zira her araç kullanım şekli, geçmiş hasarları, parçaların durumu gibi kendine özgü unsurları sebebiyle aynı model diğer araçlardan ayrılmaktadır. Bununla birlikte, söz konusu internet siteleri özel teşebbüsler olup sitede yayımlanan ilanlar ya da ilan sahipleri doğrulanmaksızın araçlar, arzu edilen bedelde satışa sunulmaktadır. Dolayısıyla bir kimsenin asılsız ilanlar yayımlayarak herhangi bir aracın piyasa bedelini kolaylıkla yükseltmesi ya da azaltması mümkündür. Yani bu yöntemde aracın ortalama değerinin tespitine yönelik dikkate alınan muadil araçlara ilişkin ilanlarda yer alan tutarlar, gerçekleşmiş satış tutarları değil, satıcının aracını satmayı arzu ettiği tutarlardır. Dolayısıyla bu yöntem, spekülatörlerin etkisine açık olup gerçek rayiç bedelinin belirlenmesinde yetersiz kalmaktadır.28 Ek olarak bu sitelerle, aracın tüm özelliklerinin aynı olduğu emsal bir aracın bulunması, dolayısıyla aracın gerçek piyasa değerinin tespiti mümkün değildir. Eksper kanaatinin oldukça etkili olduğu bu yöntemde, eksperin kanaatini araç değerini arttırıcı yönde kullanmasında hak sahibi lehine ve sigortacı aleyhine, eksperin kanaatini araç değerini azaltıcı yönde kullanmasında ise hak sahibi aleyhine ve sigortacı lehine bir durum ortaya çıkmaktadır ki her iki halde de gerçek zararın tespitinden ve tazmininden söz etmek mümkün değildir. Öte yandan bu yöntemin savunucuları tarafından sıklıkla aracın “gerçek” değer kaybının tespiti için piyasa araştırması yönteminin uygulanması gerektiği savunulmakta olup anılan yöntem, hesaplama yapan her bir 28 Dursun ve Uysal, 2019, s.24-25.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1