Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

39 TBB Dergisi 2023 (169) Osman Korkut KANADOĞLU - Canberk GÜMÜŞ - Battal Niyazi ŞAHIN miştir. Milli egemenliğin tecelligahı Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yaşadığı güç kaybı nihayet 2017 Anayasa Değişiklikleri ile doruğa ulaşmıştır. 2017 Anayasa değişiklikleri ile bakanlar kurulu kaldırılmıştır; yürütme yalnızca cumhurbaşkanından oluşmaktadır. Anayasa’nın 116. maddesine göre Meclisin ve Cumhurbaşkanının kendi görevlerine de son vermek koşuluyla birbirlerinin görevlerine son verebileceği düzenlenmiştir. Bu düzenleme rejimi açık bir biçimde klasik başkanlık rejiminden saptırmaktadır. Anayasa’nın 104. maddesi ile cumhurbaşkanına kanunla yetkilendirilmesine gerek olmadan yürütmeye ilişkin konularda cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarma yetkisinin verilmesi de dikkate alındığında rejimin başkanlık sisteminin yozlaşmış bir hali olarak hiper başkanlık rejimine dönüşmüştür.138 Rejimi Meclis karşısında Cumhurbaşkanı lehine güçlendiren diğer değişiklikler Cumhurbaşkanına Cumhuriyet tarihinde ilk defa güçleştirici veto yetkisi verilmesi ve Cumhurbaşkanı tarafından sunulacak bütçe kanunun Meclisçe kabul edilmemesi ve geçici bütçe kanunu da çıkarılmaması halinde bir önceki yılın bütçesinin yeniden değerleme oranında uygulanmasıdır ki böylece yine Cumhuriyet tarihinde ilk defa Meclisin harcama yetkisi vermediği bir konuda yürütme kaynak harcayabilir konuma gelmiştir.139 Cumhurbaşkanı ve Meclis seçimlerinin aynı gün yapıldığı bu yeni rejimde, seçimlerde geçerli oyların yarısından bir fazlasını alarak seçilecek ve partisinden istifa etmesine de gerek olmayan cumhurbaşkanının, parti liderliğinden aldığı güçle Meclis çoğunluğu üzerinde de etkili olacağını öngörmek zor değildir. Anayasa Mahkemesi ve Hakimler ve Savcılar Kurulu üyelerinin atanmasında da başat rolde olan cumhurbaşkanının yasama ve yargı organları üzerindeki etkisi; egemenliğin, Anayasa’nın 6. maddesi anlamında “yetkili organlar eliyle” değil de yalnızca Cumhurbaşkanı tarafından kullanılması anlamına gelmektedir.140 138 Kanadoğlu/Duygun, Anayasa Hukukunun Genel Esasları, s. 353. 139 Şule Özsoy Boyunsuz, TBMM’nin azalan yetkileri ve eriyen gücü, https://aposto. com/s/tbmmnin-azalan-yetkileri-ve-eriyen-gucu (Erişim Tarihi: 27.8.2023). 140 1924 Anayasası’nın müzakereleri sırasında Cumhurbaşkanının kurucu lider Atatürk olduğunu ve adaylıklarını ona borçlu olduklarını bilen milletvekillerinin buna rağmen cumhurbaşkanı için önerilen meclisi feshetme, seçimleri yenileme, silahlı kuvvetlerin başkomutanlığı, kanunları Meclise geri gönderme yetkilerini,

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1