554 Fransız Danıştayı’nın Dijitalleşme Olgusuna Bakışı • Algoritma sonuçlarının nesnel ve yanılmaz olduğuna yönelik yanlış bir inancın yaratılması. • Kişisel verilerin kullanıcıya hissettirilmeksizin (sinsi bir şekilde) kötüye kullanılmasından yeni hakkaniyet sorunlarının doğması. • Raporda, algoritmaların kamu otoritelerince nasıl denetlenebileceği konusunda ise üç yöntem önerilmektedir:36 • Algoritmalar vasıtasıyla karar verme süreçlerinde etkin insan müdahalesinin temin edilmesi. • Bir kişi hakkında / kişinin aleyhine sonuç doğurabilecek kararların algoritmalar aracılığıyla alınması halinde şeffaflığı sağlayacak ve usuli güvenceler sunacak tedbirlerin devreye sokulması. • Özellikle gayrimeşru ayrımcılıkların tespit edilmesini içerecek şekilde, algoritmalar tarafından üretilen sonuçlar üzerindeki denetimin geliştirilmesi. Dijitalleşme, ulusal sınırları aşan bir fenomendir. Bu durum, milletlerarası özel hukukun sıradan vatandaşların hayatına daha önce hiç olmadığı kadar girmesi anlamına gelmekte ve hukuk kurallarının yer bakımından uygulanması (mülkîlik - territorialité) bakımından sorunlar doğurmaktadır. Hukukun sadeleştirilmesi ve erişilebilir kılınması gerekliliğine dikkat çekilen raporda, vatandaşların temel haklarını ve özellikle adil yargılanma haklarını korumak için dijital ortamlardan kaynaklanan uyuşmazlıklara ilişkin bazı maddî hukuk kurallarının (özellikle kişisel verilerin korunmasına ve milli güvenlik amacıyla getirilecek işbirliği yapma zorunluluğuna ilişkin kuralların) doğrudan uygulanan kurallar (lois de police - overriding mandatory rules)37 olarak ni36 Conseil d’État, Droits, s. 237-239. 37 Doğrudan uygulanabilir kurallar (başka bir ifadeyle müdahaleci kurallar), Kıta Avrupası milletlerarası özel hukuk doktrininde geliştirilen bir yaklaşımdır. Yabancılık unsuru taşıyan ilişkilerde bu kurallar, lex causae ne olursa olsun, forum devletinin menfaati gereği uygulanırlar. Kendi uygulama alanını bizzat belirleyen bu kuralların iç hukuk kuralı olarak hizmet ettikleri menfaatin, milletlerarası ilişkilerde de varlığını sürdürdüğü kabul edilir. Başka bir deyişle forum devletinin doğrudan uygulanabilir kurallar vasıtasıyla korunmasını istediği menfaat o kadar güçlüdür ki, normalde uyuşmazlığa tatbik edilecek hukuk, aslında yabancı bir ülkenin hukuku bile olsa, forum devleti bundan sarfınazar ederek uyuşmazlığa kendi hukuk kuralını uygulamaktadır. Sibel Özel, “Milletlerarası Özel Hukukta Uygulanacak Hukukun Lex Fori Esasına Göre Belirlenmesi”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt: 28, Sayı: 2, Yıl: 2022, s. 967.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1