569 TBB Dergisi 2023 (169) Halim Alperen ÇITAK Raporda tespit edilen diğer sorun, demokrasiye ve kamusal müzakere ortamına ilişkindir. Vatandaşlar, sosyal ağlar sayesinde fikirlerini daha güçlü bir şekilde ifade etme olanağı bulmaktadır. Özellikle seçimler esnasında bu platformlar, önemli bir iletişim aracı haline gelmektedir. Söz konusu olumlu etkilerine rağmen sosyal ağlar; manipülasyonlara, dezenformasyon kampanyalarına ve toplumsal istikrarı bozma teşebbüslerine de zemin teşkil etmektedir. Kamusal müzakerenin işleyiş tarzını değiştiren sosyal ağlar, bir yandan bireysel fikir alış-verişlerini artırarak başta toplumun kenarına itilmiş azınlıklar olmak üzere herkesin sesini duyurmasına imkân vermekte, öte yandan kamusal müzakereyi atomize ederek temsili demokrasiye zarar vermeyi amaçlayan aşırı / ekstrem grupların görünürlük ve popülerlik kazanmasına yol açmaktadır. Büyük sosyal ağlar, kullanıcılarının platformda daha çok zaman geçirmesini sağlamak ve reklam gelirlerini artırmak için düşmanca ve önyargılı paylaşımları öne çıkaran algoritmalar kullanmaktadır. Conseil d’État, bütün bu koşullar altında, ifade hürriyetini ve sağlıklı bir kamusal müzakere ortamını aynı anda korumanın hiç de kolay bir iş olmadığı kanaatindedir.84 Sosyal ağlar, bireylerin dünya ile kurduğu ilişkiyi temelinden değiştirmektedir. Raporda bireysel kimlik ve mahremiyet, başka bir problemli alan olarak teşhis edilmektedir. Özel hayatın sınırları, sosyal ağların ortaya çıkışından beri yeniden çizilmektedir. İmaj yönetimi, artık sadece ünlülerin değil, herkesin başlıca kaygısı haline gelmiştir. Kişilerin itibarı, sosyal ağ ortamında birkaç tık darbesiyle yıkılabilmektedir. Bu kapsamda dijital ölüm, kimlik bilgilerinin korunması, yaş doğrulaması, dijital ayak izleri gibi kişisel mahremiyetle bağlantılı başka birçok mesele de ortaya çıkmaktadır.85 Raporda sosyal ağların çalışma hayatına, çevreye, çocuklara ve kamu selametine (tranquillité publique) etkileri de ele alınmaktadır. Kamuya açık ve yaygın kullanılan sosyal medya platformları başta olmak üzere, sosyal ağlar reklamcılık sektörünü dönüştürmüş, veri pazarını büyütmüş ve sosyal dinleme (social listenning), topluluk yönetimi (community management), etkileyici pazarlama (influencing), içerik üretimi (content creation) veya tık işçiliği (click workers) gibi yeni mesleklerin 84 Conseil d’État, Réseaux sociaux, s. 118-131. 85 Conseil d’État, Réseaux sociaux, s. 133-138.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1