Türkiye Barolar Birliği Dergisi 169. Sayı

586 Türkiye’de Torba Yasa Kavramının Etik Analizi C) Torba Yasaların Türk Hukukuna Göre Durumu Türk hukukunda torba yasa yapımını yasaklayan pozitif bir düzenleme yoktur. Amerika Birleşik Devletleri’nin onlarca eyaletin federe anayasasında torba yasa yapımını yasaklayan hükümler bulunmakla birlikte bu düzenleme ulusal bir düzeye taşınmış olmadığı için federe anayasalar arasındaki düzenlemelerin yorumlanması da farklılık arz edebilmektedir.19 Türkiye’de yasama organının torba yasalar yaparak mevzuatın sistematiğini bozması yönünde sergileyebileceği bir tutumuna karşı iki sosyal mekanizma vardır. Birincisi siyasi sorumluluktur.20 Seçimle işbaşına gelen milletvekilleri her ne kadar hukuk çerçevesinde yasal düzenleme yapmak konusunda serbest olsalar da yasama dönemi boyunca sergileyecekleri performans bir sonraki seçimde seçmenlerin sandıkta göstereceği tepkiyle, dolaylı bir yaptırıma uğrayabilir. Ne var ki torba yasa yapım yöntemine başvurulmuş olan 10 yıldan uzun süre boyunca seçmenlerin seçimlerde bu yönde kolektif bir tepki göstererek yasama organı mensuplarına siyasi sorumluluk anlamında bir mesaj vermiş olduklarına dair hiçbir kayıt ve gözlem yoktur. İkincisi yasama etiğidir.21 Anayasa 2. maddeye göre Türkiye Cumhuriyeti’nin bir hukuk devleti olması, devlet organlarından biri olan yasama organına birtakım sorumluluklar yüklemektedir. Hukuk devleti, yasaların herkes tarafından bilindiği, herkes tarafından anlaşıldığı ve herkese eşitçe uygulandığı sistem olarak tanımlanabilir.22 Torba yasa uygulamasında ise her ne kadar yasalar Resmî Gazete’de yayımlanıyor olsa bile ve Resmî Gazete’ye internet üzerinden erişim herkese açık olsa bile bu, söz konu düzenlemenin aleni olmasını sağlamaya yetmez. Bir yasanın içeriği başka yasaların sistemsiz bir şekilde değiştirip ilga etmekten ibaretse ve torba yasaların konusu olan onlarca yasanın son halini anlamak için torba 19 Millard Harrington Ruud, “Hiçbir Yasa Birden Çok Konu İçermemelidir”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, İzmir 2014, C. 16, Özel Sayı, s. 3842. 20 Abbas Kılıç, “Siyasi Sorumluluk Kurumunun Hükümet Sistemleri Açısından Değerlendirilmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Ankara 2016, S. 8, s. 271-272. 21 Mehmet Koçdemir ve Yusuf Pustu, “Yasama Etiği: Demokrasi ve Yasama Yolsuzluğu İlişkisi”, Third Sector Social Economic Review, Ankara 2021, C. 56, S. 1, s. 1-6, https://doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.21.01.1504 22 Thomas Carothers, “The Rule of Law Revival”, Foreign Affairs, New York 1998, S. 77, s. 96.

RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1