589 TBB Dergisi 2023 (169) Burçin AYDOĞDU Her ne kadar Anayasa Mahkemesi bazı kararlarında yasayla düzenlenemeyecek hususlar olduğunu belirtse de bunlar istisnadır ve yasama yetkisinin asliliği ve genelliği geçerli olduğu için Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin yetkili olduğu her konuda yasa çıkarılabilir. Bu nedenle Torba Yasa’nın akla ilk gelen tanımı olan ‘birden çok konuyu içermek’ anayasaya bizatihi aykırı değildir. Torba Yasa adı yakıştırılan yasalarda iki durum eleştirilmektedir. Birincisi, başlığından ve içeriğinden tek bir konuyu düzenliyor gibi görünen bir yasanın ilk bakışta belli edilmeyen başka bir hususu daha düzenlemesi. İkincisi, yasanın başlığından itibaren çok sayıda konuyu düzenlemesi ve birbiriyle ilgisiz pek çok düzenlemenin aynı metin içinde en ufak bir konu bütünlüğü olmadan yer almasıdır. Dolayısıyla Torba Yasa kavramının sadece birden çok konu içermekle kalmayan, başlığıyla ve içeriğindeki hükümlerle bir bütünlük arz etmeme problemini taşıyan yasaları ifade ettiği söylenebilir. Bu problem özellikle yasama etiği açısından ciddi bir tartışma konusudur. Torba Yasa kavramının işaret ettiği yasaların problemli kabul edilmesinin iki sebebi vardır. Birincisi, söz konusu yasa Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda bir bütün olarak oylanması, verilen oylardan dolayı milletvekili siyasi sorumluluğunun yasanın bütünü için doğmasıdır. Olumlu oy veren bir milletvekili “Ben yasayı onayladım ve bir maddesine katılmıyordum” diyemeyeceği gibi olumsuz oy veren bir milletvekili de “Ben yasayı reddettim ama biri hariç tüm maddelerine katılıyordum” diyemez. İki argüman da siyasi sorumluluk açısından anlamsız kalacağı için Genel Kurul’a bu nitelikte bir yasa sunmadan önce oylamaya sunulan yasanın hükümlerinin bütünlük arz etmesi temin edilmelidir. İkincisi, muhtelif konulardaki hükümlerin tek bir yasada ele alınmasının mevzuat sistematiğini halk açısından anlaşılmaz hale getireceği için bunun hukuk devleti olmanın temel gereklerinden olan Alenilik ilkesini ihlal etmesidir. Alenilik sadece yasaların ilan edilmesini gerektirmez. Alenilik, yasaların anlaşılır bir dille düzgün bir sistematikle ve belirli, anlaşılır hükümlerle düzenlenmesini gerektirir. Ancak bu kurallara uygun yasama faaliyetinin yürütüldüğü toplumlar içinde yasadıkları hukuk sisteminde neyin yasal olup neyin yasal olmadığını bilip anlayabilir ve hukuka güvenerek hareket edebilir. Bu iki etik problem bilinmesine rağmen Torba Yasa yapımına başvurulmasının sebepleri ve bunları ortadan kaldırabilecek mekaniz-
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1