593 TBB Dergisi 2023 (169) Burçin AYDOĞDU sorumlu tutacağını kestirmek güçtür. Bu tür uygulamalar nedeniyle siyasal sorumluluğun belirsizleştiği ve yasama organının hesap verilebilirlik kabiliyetinin azaldığı söylenebilir. Bu yöntem, tersinden de ele alınabilir. Yürürlüğe girdiği takdirde halkta infial yaratacak bir yasanın geçmesi için o yasayla ilgisi olmayan ama kamuoyuna cazip gelecek nitelikte, ‘kozmetik madde’ adı verilen bir ya da birkaç madde ilave edilerek yasanın amaç konu bakımından anlamsızlaştırılması da bir torba yasa uygulaması niteliğindedir.33 III. TORBA YASA YAPIMINA KARŞI GETİRİLEBİLECEK HUKUKİ MEKANİZMALAR VE ÖLÇÜTLERİ A) Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik Halen yürürlükte olan bu düzenleme bir yasanın hiçbir amaç belirtmeksizin salt muhtelif yasalarda ve yasa hükmünde kararnamelerde değişiklik yaptığını ifade eden bir başlıkta çıkmasını yasaklamakta, yasanın adında ilgili yasanın amacını belirten bir ibare olması gerektiğini hüküm altına almaktadır.34 Aynı düzenlemede bir yasa içinde birbiriyle bağlantısız konulardaki hükümlere yer verilmemesi gerektiği de hüküm altına alınmıştır. Ne var ki yasa yapım yönteminin, yönetmeliğin yürürlüğe girdiği 2006 yılından sonra bu doğrultuda ilerlemiş olduğu söylenemez.35 Normlar hiyerarşisine göre bir yasanın yönetmeliğe uygun olmak zorunda olmadığı izahtan varestedir ancak bu yönetmelik hükümleri zamanında yasa koyucular için hazırlanmış bir yasama etiği kuralı gibi değerlendirilebilir, gözetilebilirdi. B) Alenileştirilmiş Yasama Etiği Tıpkı meslek kuruluşlarının zaman zaman duyurduğu, meslek mensupları üzerinde doğrudan etkisi olmasa bile o mesleğin ilkelerin genel hatlarını çizen ve gerektiğinde dürüstlük veya basiretlilik tespitinde ölçü alınabilen etik kurallar ilan edildiği gibi yine bağlayıcı ol33 Teziç, “Torba Kanun””, s. 4. 34 Benzer bir düzenleme yasanın tek amacı olması için başlığının o tek amacı belirtmesini zorunlu tutan New Jersey eyaletinin federe anayasında da mevcuttur. Bkz. Philip J Mazzei ve diğerleri, “Legislative Archeology: It’s Not What You Find, It’s What You Find Out”, Seton Hall Legis, New Jersey 2019, C. 43, S. 2, s. 249-250 35 Teziç, “Torba Kanun”, s. 3-4.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1