98 Katı Atıkların Toplanması, Bertarafı veya Değerlendirilmesi Konulu İmtiyaz Sözleşmeleri ları uyarınca idari sözleşme sayılır.5 İdari sözleşmelerde, idareye özel hukuk sözleşmelerinde tanınmayan yetkiler tanınmıştır. İdare sözleşmede kamu yararı amacıyla değişiklikler yapabilir, ifa edilen hizmet kamu hizmeti ilkeleriyle uyuşmuyorsa sözleşme feshedilebilir, özel hukuk kişisine yaptırım uygulanabilir. Özel hukuku aşan şartlar kimi zaman özel hukuk kişisine bazı kamu gücü ayrıcalıklarının tanınmasıyla ortaya çıkar. Özel hukuk kişisine kamulaştırmanın yapılmasını isteme hakkı verilebilir, vergi muafiyeti veya indirimi tanınmış olunabilir, sübvansiyon, avans, kredi teminatı, o alanda tekel olma hakkı gibi ayrıcalıklar tanınabilir.6 Liberal ekonomi politikalarının da etkisiyle idare bazı kamu hizmetlerini imtiyazlar vererek özel hukuk kişilerine gördürme yoluna gitmiştir.7 İdare bir kamu hizmetinin gördürülmesi için özel sektöre açtığı alanı oldukça genişletmek istiyorsa ruhsat usulünü tercih eder. Kamu hizmetleri tanımları gereği ortak ve genel bir ihtiyaca cevap verdiklerinden ve giderilmemeleri durumunda toplumda bir huzursuzluk ortaya çıkacağı varsayıldığından bu kamu hizmetlerinin izin sistemine bağlanması ve daha sonra da denetlenmesi söz konusu olmaktadır.8 İdarenin belirli şartları taşıyan herkese o alanda faaliyet yapmasına imkân veremeyeceği durumlar vardır. O alan niteliği gereği çok fazla kişinin o hizmeti sunmasına imkân vermeyebilir. Örneğin 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu’nun 3. maddesine göre “frekans, uydu pozisyonu ve numaralandırma gibi kıt kaynakların tahsisini ihtiva eden, her bir işletmeciye belirli, özel hak ve yükümlülüklerin verilmesini gerektiren veya sınırlı sayıda işletmeci tarafından yürütülecek telekomünikasyon hizmetleri veya alt yapısının” yalnızca imtiyaz sözleşmesiyle gördürülebileceği hükme bağlanmaktadır.9 Osmanlı döneminde de, bazı cadde ve yolların ışıklandırılması, limanların bakımının yapılması, tünel inşaatı gibi sadece bir şirketin üstlenebileceği hizmetlerde imtiyaz verilmiştir.10 5 Yıldırım/Yasin/Kaman/Özdemir/Üstün/Çakır/Okay Tekinsoy, s. 464. 6 Akyılmaz/Sezginer/Kaya, s. 524; Gözler/Kaplan, s. 563. 7 Onur Karahanoğulları, Kamu Hizmeti (Kavram ve Hukuksal Rejim), 2. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara 2004, s. 297, 298. 8 İl Han Özay, Günışığında Yönetim, 3. Baskı, Filiz Yayınevi, İstanbul Kasım 2017, s. 251. 9 Gözler/Kaplan, s. 560. 10 Ayhan Tekinsoy, İdari Sözleşme Rejiminin Temel Özellikleri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı, Ankara 2002, s.152 vd.
RkJQdWJsaXNoZXIy MTQ3OTE1